Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LUTERANIZMBEZLUTRA?
kwitnącejreformacjiiprzywiązaniadoosobyLutra,mimożewrze-
czywistościbraknatodowodów.Ponadtoostatniestudianadmiej-
scemLutrawruchureformacyjnymikształtowaniemjegowizerunku
naprzestrzenistuleciprzekonują,żesprowadzanieprzyczynszerzenia
sięreformacjidofascynacjiosobąreformatorajestuproszczeniem12.
Historianiepokojówtoruńskichwznieconychprzywiązaniemdo
LutrainspirujedoponownegopostawieniapytaniaowpływLutrana
polskąreformację13.Wniniejszymstudiumkwestiatazostaniepodjęta
napodstawieporównaniawczesnejipóźnejreformacji.Tezastojąca
zatymporównaniemorazponiższymirozważaniamigłosi,żepisma
iosobaLutradlawczesnejreformacji(ok.1520-1546)miałyniewiel-
kieznaczenie.MimolicznychpodróżydoWittenbergiiwzmianek
wantyprotestanckichedyktachitraktatachwizerunekLutrabyłbar-
dzoschematycznyinienosiłżadnychwyraźnychcechkonfesyjnych.
DopieroodpołowyXVIw.sytuacjauległazmianie,gdykościołylute-
rańskierozwinęłystrukturyorganizacyjne.Jednaknawetwtymokre-
sieważniejsząrolęniżpostaćLutraodgrywałyAugsburskiewyznanie
wiaryiosobajegoautora-FilipaMelanchtona.
Pierwsześlady
Pierwszeprzejawyreformacjiokreślanozawszemianemnluterani-
12V
.Leppin,LutherzwischendenKonfessionen-GrundlageninReforma-
tionundKonfessionalisierung,w:Luther:Zankapfelzwischen…,s.13-29.
13Zdotychczasowejliteraturyprzedmiotuzob.:T.Grabowski,Literatura
luterskawPolscewiekuXVI,1530-1630,TowarzystwoPrzyjaciółNauk:Poznań
1920;O.Bartel,LutherundMelanchthoninPolen,w:LutherundMelanchthon.
ReferateundBerichtedesZweitenInternationalenKongressesfurLutherforschung,
red.V
.Vajta,Vandenhoeck&Ruprecht:Göttingen1961,s.165-177;idem,Marcin
LuterwPolsce,nOdrodzenieiReformacjawPolsce”1962,t.7,s.27-50;idem,
MartinLutherundPolen,w:VierhundertfunfzigJahrelutherischeReformation:
1517-1967.FestschriffurFranzLauzum60.Geburtstag,EvangelischeVerlagsan-
stalt:Berlin1967,s.27-42.Rozszerzonąiniecozmienionąwersjępoprzednich
artykułówogłoszonojako:O.Bartel,J.Narzyński,MarcinLuterwPolsce,w:F.Lau,
MarcinLuter,WydawnictwonZwiastun”:Warszawa1966,s.107-216.Kościoły
luterańskienaziemiachpolskich(XVI-XXw.),t.1:WczasachRzeczypospolitej
ObojgaNarodów,red.J.Kłaczkow,WydawnictwoAdamMarszałek,Uniwersytet
MikołajaKopernika:Toruń2012.
~29~