Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zgłównychośrodkówpolskiejmyślihistorycznej
68.Szajnochawlatachpięćdzie-
siątychwydałm.in.znaneicenionedodzisiajdzieła:Szkicehistoryczne
(1854)
69iJadwigaiJagiełło.1374-1413.Opowiadaniahistoryczne(t.I-III,
1855)
70.Schmittzkoleiwtymokresieopublikowałnajważniejszeinastępnie
najpopularniejszewswymdorobkupraceiRysdziejównarodupolskiegood
najdawniejszychczasówznanych(aż)doroku1763(t.I-III,1855-1860);Dzieje
narodupolskiegoodnajdawniejszychdonajnowszychczasówpotocznieopo-
wiedzianeprzez...(1863)
71orazZdarzenianajważniejszezprzeszłościnarodu
polskiegozestawiłwpotocznymopowiadaniu...(1869).Autoromtymprzyświe-
całcelpodtrzymywaniaczytelnikównaduchu.Występowaliprzeciwzniechęce-
niuirozpaczy,bonajważniejsządlanichwartościąbyłaniepodległość.Ichpi-
sarstwohistorycznecieszyłosiędużąpopularnościąm.in.dziękiprzykładaniu
ogromnejwagidostronyestetycznejdzieł.Mistrzemwplastycznym,sugestyw-
nym,ajednocześnieprzejrzystymujmowaniudziejówbyłSzajnocha
72.Nie
możnaimrównieżwielezarzucićpodwzględemumiejętnościwarsztatowych.
Reprezentowalipodtymwzględemwyższypoziomniżichpoprzednicy,choć
niebylibadaczamiwpełnikrytycznymi.
SchmittpozostawałpodogromnymurokiemdziełLelewelaibyłnajwier-
niejszymzkontynuatorówjegomyśli
73.Wprawdziejegopraceniedorównywały
podwzględemmetodologicznymdziełommistrza,aleitakzyskałyogromną
popularność,zwłaszczapodręczniki,wśródnauczycieliiuczniówGalicjiiKró-
lestwaPolskiego.Poglądybowiemwnichwyrażane,pełnenadziei,entuzjazmu
dlanarodowejtradycjibyłybliskieówczesnejpolskiejmłodzieżywprzeddzień
wybuchukolejnegopowstania
74.
SzajnochabyłwwiększejmierzeniżSchmittsamodzielnywspojrzeniunaprze-
szłość,przezcozapewneposiadałwiększyautorytetiwpływnaówczesnelwowskie
środowiskohistoryczne.Ujmowałswoimsposobembadaniaiprzedstawianiaprze-
szłości.JegonajbliższymiwspółpracownikamibyliBernardKalickiorazWalery
68J.Maternicki,PolskieszkołyhistoryczneweLwowiewXIXw.[wi]Wielokulturoweśrodo-
wisko,t.III,s.32.
69W1854rokuKarolSzajnochaopublikowałpierwszytomSzkicówhistorycznych,trzyna-
stępnetomywyszłykolejnowlatach1857,1861ipojegośmierciw1869roku.
70Drugiewydanie,czterotomowe,rozszerzoneipoprawioneprzezautoraorazpoprzedzone
wstępemukazałosięw1861rokuweLwowie.
71KontynuacjątegodziełabyłyDziejePolskiXVIIIiXIXwiekuosnowanenaniewydanych
dotądźródłach,t.I-III,Kraków1866-1868.
72Por.V.Julkowska,Historiadlawyobraźni.Recepcjaiinterpretacjapisarstwahistorycz-
negoKarolaSzajnochy,Poznań2010.
73A.Wierzbicki,Historiografiapolska,s.346in.
74W.Górczyński,PodręcznikowezarysydziejówPolskiHenrykaSchmitta[wi]Wielokultu-
roweśrodowisko,t.II,s.70-81;tenże,PracemonograficzneHenrykaSchmitta[wi]Wielokultu-
roweśrodowisko,t.IV,s.123-144.
20
