Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wnętrzniesprzecznyorazżeJOSiobrazświataniekonieczniemuszą
wpełniwzajemniesięnasiebieprzekładać.Konkluzjątegorozdziału
jestostrzeżenieprzedodtwarzaniemsystematycznościporządkujęzy-
kowo-kulturowego,bezuwzględnianiaobecnychwnimnszczelin”,
npęknięć”,paradoksów,niekonsekwencji.Podstawąźródłową,którą
poddanotuanalizie,sąmateriałyfolklorystyczneietnograficzneze-
branenaterenieŚląskaCieszyńskiego.
Wdziesiątymrozdzialeprzedstawionomagięjakopoznawczy
idziałaniowysystem,rzutującynaprocesykategoryzacji,któredoko-
nująsięwjegoramach.Zaśrodekwprowadzeniaczytelnikadopro-
blematykimagicznegomyśleniaorazmowymagicznejwykorzystane
tuzostały—opróczklasycznychpracJ.G.Frazera,M.Maussa,
B.Malinowskiegoiinnychautorów—propozycjeM.Eliadegooraz
A.Guriewicza,któreprymarnieniebywająkojarzonezteoriąmagii.
Jedenastyrozdziałstanowiprezentacjępraktycznegozastosowania
zasady,wedługktórejjęzykjestźródłemwiedzyoczłowieku.Napod-
stawieanalizycieszyńskichtekstówgwarowychautorpróbujewyłonić
ujawniającesięwnichelementyisedymenty(relikty)magicznegomy-
ślenia,anastępniestarasięodtworzyćtęczęśćngramatykinarracji”
(KRAWCZYK-WASILEWSKA1986:169)badanychtekstów,którawykazuje
związekzmyśleniemmagicznym.Analizętekstówpoprzedzaskrótowe
zasygnalizowanieterenu,zktóregopochodząbadaneteksty,jakrów-
nieżteoretyczneuwarunkowaniaizasadyinterpretacjiowychtekstów.
SpecyfikaŚląskaCieszyńskiego,zktóregopochodząanalizowanema-
teriały,niemabezpośredniegoznaczeniadlaprezentowanejtuargu-
mentacji,jeśliprzyjąć,żeprzedmiotemniniejszychzainteresowańjest
zjawisko,któreprzekraczagranicekultur,narzeczyczyjęzykównaro-
dowych.Nieocenionawartośćwybranegoterenubadańtkwiprzede
wszystkimwogromnymdorobkuzajmującychsięnimfolklorystów,
którzydostarczająwszystkimzainteresowanymwyjątkowobogatej
iusystematyzowanejbazymateriałowej.Świadomiewięcskorzystano
zarównoztekstówzapisywanychprzezcieszyńskichfolklorystówod
połowyXXwieku,jakiztekstówpozyskanychwdrodzebadańtere-
nowychstosunkowoniedawno,bywykazaćrelatywnążywotnośćba-
danychzjawisk.
Zakończenie,będącepodsumowaniembadańwłaściwych,potwier-
dzatezę,żemyśleniemagicznejestnietylkosystememznaczenio-
wym,któryrzutujenahabitualnekierunkikategoryzacji,dokonywa-
nejprzezswychnosicieli,leczżemożebyćrównieżrozpatrywanejako
jedenzprzejawówtendencjidokategoryzacji;tendencjidoracjonali-
zacjiświataiobcychczywłasnychzachowańwtymświecie,dopod-
porządkowaniaświatajęzykowi;tendencjidokosmosurozumianego
13
