Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ściejwportaluyoutube.com)(por.PANCZOVA2005);magiiidemonolo-
gii,jakinaukiorazzwiązanychzniąrewelacyjnychtechnologii1czy
paranauki(ufologii,parapsychologii).
Folklorunieudajesięteżzdefiniowaćzapomocąokreśleniajego
podmiotu,czylijegonosiciela2.Kategorialudu,którawramachpara-
dygmaturomantycznegowyznaczałazakresfunkcjonowaniafolkloru
(KRAWCZYK-WASILEWSKA1986:10),niezdajejużdziśegzaminu,zwłasz-
czażenajżywotniejszywspółcześniegatunekfolklorunarracyjnego,
jakimjestlegendamiejska(CZUBALA1993:7),nieznażadnychgranic
społecznych,którewyznaczałybyzakresjejtransmisji(JANEČEK2006:
324).Nosicielemwspółczesnegofolklorujest—wróżnymnasileniu—
każdyczłowiekjakouczestnikkulturyludowejlubteżpopkultury,ro-
zumianejjakopóźniejszapostaćkulturyludowej,któraodznaczasię
w
miarę
masowym
charakterem
(KRAWCZYK-WASILEWSKA
1986:
44—45).Nosicielemfolklorujestkażdyczłowiekjakonosicielogólnie
podzielanychprzyzwyczajeńkomunikacyjnychipoznawczych,stereo-
typów
(uproszczonych
obrazów
rzeczywistości),
upraszczających
sądów(naprzykładmaksymiprzysłów)czynarracji.
Niewpełniadekwatneokazujesięteżokreślaniefolkloruzapo-
średnictwemjegogatunków,gdyżpopierwsze,jegogatunkimogą
ulegaćprzemianom,podrugie,tylkoczęśćgatunkówfolklorucechuje
sięzobiektywizowanymcharakteremwtymsensie,żejegonosiciele
potrafiąjerozpoznawać.JakwykazałJ.Krzyżanowskiwpolemice
zS.Thompsonem,tasamanarracjamożeuchodzićalbozabajkęczy
podanie,jeślijejnosicielrozpoznajewątpliwyczyteżjawniefikcyjny
charakterjejświataprzedstawionego,albozkoleizaprawdziwe,
autentyczne,niebudzącenajmniejszejwątpliwościzrelacjonowanie
nobiektywnej”rzeczywistości.Oznaczato,żejakogatunekfolkloruową
narracjęrozpoznanajwyżejfolklorysta,wkażdymrazieniejejnosiciel
1Wtymkontekściewystarczywspomniećopopularnychteoriachspiskowychna
tematarchiwówilaboratoriówCIAprzechowującychUFO,któremiałysięrozbićnate-
renieAmeryki,anawetciałapozaziemskichczłonkówzałogitychstatków—teoriach
wykorzystywanych(awefekciepodtrzymywanychwspołecznymobiegu)wprodukcji
filmowej(serialTheXFilesC.Cartera,filmIndependenceDayR.Emmerichaitp.).
WedługinnychpotocznychnarracjiwlaboratoriachCIAmiałpowstaćwiruspowo-
dującyAIDS,stworzonyjakobrońbiologiczna(CZUBALA1993:85).Jeśliprzyjąć,żepo-
pularnaprodukcjafilmowajestswoistąekstensjąpotocznejwiedzyipopularnych
fantazji,możnarównieżwspomniećonlaboratoryjnychzombies”,czylioumarłych
wzbudzanychdopołowicznegożycia—czytowdrodzefrankensteinowskiejtransplan-
tologii,czyteżzapomocątrioxinu,gazu,którymiałbyćwyprodukowanydocelówwoj-
skowych(TheReturnoftheLivingDeadD.O’Bannona),albojeszczeinnychsubstancji
chemicznych,wynalezionychwlaboratoriach(Re-AnimatorS.Gordonaiinne).
2nNależyostateczniezrezygnowaćzwiejskiegowyróżnikasocjologicznego,jako
podrzędnegowogólnym,teoretycznymdefiniowaniufolkloru”(KOWALSKI1990:111).
16
