Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Przedmowa
trolowanegoprzetwarzaniainformacjiijejbieżącego(krótkotrwałego)prze-
chowywania,zjednoczesnymmonitoringiemiregulacjąobutychprocesów.Po
drugie,wielośćszczegółowychfunkcjipamięciroboczejstanowiojejuniwersal-
nościwstrukturzeumysłu.Konstrukttenjestszerokoużywanyjakohipotetycz-
nymechanizmpoznawczywpływającynasprawnośćzarównowyrafinowanych,
abstrakcyjnychprocesówintelektualnych,jakiczynnościwykonywanychwżyciu
codziennym.
Oilefunkcjeprzypisywanepamięciroboczejwydająsiękoniecznedoefektywnej
realizacjizadańkażdegosystemuprzetwarzaniainformacji(choćdyskusyjnajest
konkretnaichlista),otyleocenatego,wjakiejstrukturze(lubstrukturach)sąone
realizowane,jestniesłychanietrudna,zwyklearbitralna.Teoriepamięciroboczej
sąpodtymwzględemwzorcowogeneratywne-niesłychaniełatwoprzychodziich
autoromdokonywaniemodyfikacji,abydobrzedopasowaćjedowłaściwiekażdych
danych,coczyniteteorietrudnymidofalsyfikacji.Wzasadzienajbardziejskontra-
stowaneteoriepamięciroboczej-wielomagazynowateoriaBaddeleya(1986;2000;
2001;Baddeley,Hitch,1974)iaktywacyjnateoriaCowana(1995;2005a)orazroz-
licznerozwinięciaiuszczegółowieniatejostatniej(przegląd:Piotrowski,Stettner,
Orzechowski,Balas,2009)-wciążrówniedobrzepasujądodanych,ichautorzy
zgrabniebowiemmodyfikujątezyswoichkoncepcji.NaprzykładBaddeleynietrzy-
masięjużtwardostrukturalnejodrębnościpodsystemówwyróżnionychwjegoteo-
rii(Baddeley,2007),aCowannieupierasię,żekażdegotypumateriał(naprzykład
werbalnyczywizualny)przetwarzanyjestwstrukturalniejednorodnymsystemie,
awszczególnościnienegujemożliwościkodowaniawpamięciroboczejinformacji
specyficznychdlamodalności,naprzykładwygląduczybrzmieniasłowa(Ricker,
AuBuchon,Cowan,2010).Cowięcej,przyjmujerównież,żetespecyficzneinforma-
cje,powiązanezmodalnością,mogąbyćsprzężonezdedykowanymiimspecyficz-
nymiprocesami,naprzykładzpowtórkami,którewspomagająodświeżaniemate-
riałuwerbalnego,alejużniewizualnego(chybażeionbyłbyłatwydowerbalizacji).
Niemniejfenomeny,którepróbująwyjaśniaćbadaczepamięciroboczej,mająstatus
faktówempirycznych,uzyskanychzzastosowaniemokreślonychnarzędzibadaw-
czychimetodstatystycznejobróbkidanych.Przedmiotemdyskusjijestjednakich
interpretacja.
Impulsdoposzukiwaniapodłożaróżnicindywidualnychwsprawnościrealiza-
cjizłożonychprocesówpoznawczychwfunkcjonowaniupamięciroboczejwynika
zwieluprzesłanek.Popierwsze,bezpośredniepredykcjemodeluBaddeleyaiHitcha
(1974)dotycząwłaśniezwiązkupamięciroboczejzwykonywaniemzłożonychza-
dańpoznawczych,wymagającychrozumowaniaczyrozwiązywaniaproblemów,
atakżezróżnicamiindywidualnymiwichefektywnościwzadaniachlaboratoryj-
nychinaturalnych.Podrugie,daneempirycznedośćjednoznaczniewskazująna
ograniczeniapojemnościinformacyjnejiczasuprzechowywaniadanychwpamięci
roboczej.Ograniczeniatewydająsiętakdrastyczne,żebyćmożejużbardzonie-
wielkieróżniceindywidualnewzakresietychparametrówmogąistotniewpłynąć
nawydajnośćcałegosystemupoznawczego.Uwzględniającinne,rozlicznefunkcje
