Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WaldemarKaszuwara
MagnesyNd-Fe-B30latdoskonaleniamateriału
międzyatomamiFesązbytmałeabyutworzyćstabilneuporządkowanieferroma-
gnetyczneM.Sagawadowiedziałsię31stycznia1978rokuuczestniczącwsym-
pozjumnaukowymnFromtheBasicstotheApplicationofRareEarthMagnets”.
Wtedypowstałpomysłwprowadzeniadostoputrzeciegopierwiastka,omałych
rozmiarachatomów(ClubB)wceluzmianyodległościpomiędzyatomamiFe.
OdtegoczasuMasatoSagawarozpocząłbadaniastopówRE-Fe-B(C),poszuku-
jąctakich,któremożnabyłobywykorzystaćdowytwarzaniamagnesów[7].Od
tegomomentudopowstaniapierwszychspiekanychmagnesówNd-Fe-Bminęły
4lata.WfirmieSumitomoSpecialMetalsCo.Ltd.powołanozespół,którego
zadaniembyłoopracowanieprzemysłowejtechnologiitychmateriałów.Celosią-
gniętow1983roku,apierwszapublikacjaprezentującapełenprocestechnolo-
gicznypowstaław1984[8].Odtegoczasuażdochwiliobecnejwytwarzanie
magnesówNd-Fe-Bklasycznąmetodąmetalurgiiproszkówjestdominującątech-
nologiątychmateriałów.
WtymsamymczasienadmagnesamiNd-Fe-Bpracowałagrupanaukowców
zGeneralMotorsResearchLaboratories,którąkierowałJohnJ.Croat(ur.wmaju
1943).Ichpierwszapublikacja[9]zawierającaopistechnologiiwytwarzaniama-
gnesówzszybkochłodzonychtaśm,ukazałasięwtymsamymnumerzeJournal
AppliedPhysicsobokartykuługrupyM.Sagawy.W1985rokuJohnJ.Croat
wrazzjednymzewspółautorówartykułu,RobertemW.Lee,zostaliuhonorowani
jakowynalazcynowegomateriałumagnetycznietwardegoNd-Fe-B,nagrodąnIn-
dustrialApplicationofPhysicsPrize”przyznawanąprzezAmericanInstituteof
Physics[10].TechnologiawynalezionawfirmieGeneralMotorsbyłastosowana
przemysłowodo2004roku.
Wostatnichlatach,wniektórychźródłach,obokdwóchwynalazcówmagne-
sówNd-Fe-B:M.SagawyiJ.J.Croat’a,pojawiasięrównieżtrzeci-Chińska
AkademiaNauk[11].
RóżnicęjakościowąpomiędzymagnesamitypuRE-M,szczególnieNd-Fe-B,
amateriałamiwcześniejszymiwidaćdobrzenawykresieprzedstawiającymmak-
symalnągęstośćenergiimagnetycznej(BH)
maxkolejnychgrupmagnesówwyna-
lezionychwXXwieku(rys.1.1).EnergiaosiąganaprzezmagnesySm-Cojest
około3krotnie,aprzezmagnesyNd-Fe-Bsześciokrotniewiększaniżenergianaj-
silniejszychmagnesówalnico.Magnesytedałyzupełnienowemożliwościkon-
struktoromurządzeńelektromechanicznych.Nastąpiłaminiaturyzacjaurządzeń
znanychwcześniej,atakżepowstałowieleurządzeńnowychluboparametrach
dotychczasnieosiągalnych.
Powielkichwynalazkachwdziedziniemagnesów,odkońcalatsześćdziesią-
tychdopołowylatosiemdziesiątychXXwieku,oczekiwanokolejnychmateriałów
orekordowowysokichwłaściwościach.Nictakiegojednaknienastąpiło.Wroku
1992opisanonowymateriałSm-Fe-N,któregowłaściwościnieprzewyższały
jednakwłaściwościwcześniejznanychmagnesów.Znaczącymosiągnięciembyło
opracowanienanokompozytówmagnetycznietwardych.Dziękinimmożliwejest
uzyskanieporównywalnychwłaściwościwmateriałachizotropowychjakwspie-
