Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zludzkimsercem.BruceHolman,pytającogranice
czą./Animacjajesttechnicznymprocesem,wktórym
lalkowejanimacji,słuszniepisze,żepublicznośćoglą-
ostatecznyrezultatmusibyćzawszekreacyjny./Ani-
dającaKingKongazobowiązanajestnzawiesićniewia-
mować:obdarzaćżyciemidusząrysunek,lecznieza
rę”(suspenddisbelief)wstosunkudotego,coogląda,
pomocąkopiowanianatury,alepoprzezjejtrans-
izaakceptowaćmarionetkijakoto,czym(lubkim)wy-
formację”29.Zamgłąmetaforykryjesięistotnamyśl:
dająsięnaekranie26.Umiejętnezastąpienielalkitre-
rzeczywistośćwflmieanimowanymniemożebyć
sowanąmałpąniezmieniłobytemperaturyflmu.Ani-
upodobnionadozdjęćfotografcznych.Jeżelitaksię
macjazostałaużytaniejakośrodekstylistyczny,ale
dzieje,animacjatracikreacyjnycharakterizostaje
jakonarzędziesłużącedoosiągnięciazamierzonego
wyłącznientechnicznymprocesem”.Owoodrealnie-
efektu-włączeniafantastycznejbestiiwrealnąprze-
niejestwwypadkuflmuanimowanegoczymśzu-
strzeńmiasta.
pełnienaturalnym,ponieważrealizatornierejestruje
Holman,pisząconaturzeflmulalkowego,daje
nakliszyprawdziwegoświata,aleformyplastyczne.
czytelnyprzykładowejumowności,zaczerpnięty
Jużpionierzymyśliflmowejzdawalisobiesprawę
zpoetykimarionetkowegoteatrzyku.Analizującre-
ztejfundamentalnejróżnicymiędzyflmemaktor-
lacjęlalkowegobohateradoświatarzeczywistego,
skimianimowanym.nPrzygodyform,któreożyły-
stwierdza,żenascenielalkajestsurrealistycznym
pisałBelaBalazs-mająswojąsurowąlogikę.Przy-
bohateremwsurrealistycznymświecie,dlategowidz,
czynęiskutekwyznaczajątunieprawanatury,lecz
przekraczająckrągteatru,wstępujeniejakodokrainy
prawaformy.Jeślijedenzbohaterówflmuzaatakuje
rządzącejsięwewnętrznymizasadami,któremuszą
pędzlemdrugiegoinamalujemugarb,totamten[Ż]
byćprzezniegowpełnirespektowane27.Podobniepi-
pozostajenazawszegarbatym”30.Abytolepiejzrozu-
szeBelaBalazs:światanimacjitoświatzamknięty,
mieć,wartoporównaćburleskęanimowaną(wwyko-
nwktórymkrólująinneformyipostacieniżwnaszym
naniunaprzykładKrólikaBugsa)iaktorską(Macka
świecierzeczywistym”28.Choćnierzadkoabsurdalny,
SennettalubBusteraKeatona).Burleskaaktorska
jestwswejgroteskowościspójny,dlategozawiesze-
śmieszymiędzyinnymidlatego,że-przywołującto,
nieniewiaryokazujesięwjegowypadkuwysiłkiem
copisałBergsonokomizmie-czerpiemyprzyjem-
zbytecznym.Wdefnicjiflmuanimowanegonależy
nośćzwidokuczłowiekapotraktowanegojakprzed-
więczaznaczyć,żeanimacja-jakotechnika-musi
miot,poddanegodziałaniuwrogichsił.Opartana
tworzyćdystanswstosunkudoobrazu,byćwidoczna
identycznychkonwencjachburleskarysunkowaidzie
iznacząca.
okrokdalej:podporządkowujeniepodważalnereguły
Istniejerównieżwieleflmów,któreodbieramy
fzykiumiejętnościiwyobraźnirysownika.Wamery-
jakoanimowane,mimożegłównybohaterjestakto-
kańskichkreskówkachrysunkowibohaterowienie
remprzeżywającymperypetiewkrainiepostacilal-
przebierająwśrodkach,byposkromićrywala,ale
kowychlubrysunkowych.PrzykłademNowyGuliwer
widzniedramatyzuje,mimoiżczarnycharakterzo-
(1935)AleksandraPtuszki,aznowszychrealizacji-
stajenajegooczachrozgniecionynaplacek.Rozumie,
CośzAlicji(1987)JanaŠvankmajera.Dużotrudniej
żetakiefektniemusijeżyćwłosównagłowie,gdyż
ustosunkowaćsiędoflmukombinowanego,który
napłaskiejkartcepapieruprzemocmainneznacze-
łączyanimację,trikiorazkinoaktorskie(naprzykład
nieniżwświecierealnym.Film,wktórympołknięta
KtowrobiłKrólikaRogera?RobertaZemeckisaczy
laskadynamituwybuchawbrzuchu,wwersjiaktor-
DiabelskiwynalazekKarelaZemana).Filmyteświado-
skiejepatowałbyokrucieństwemprzekraczającymgra-
miełącząróżnekonwencje,potoabyuzyskaćniepo-
nicedobregosmaku,alewwersjirysunkowejstanowi
wtarzalnyefekt,zregułykomicznylubplastyczny.To
nienajgorsząrozrywkę,oileniezmuszadoogląda-
hybrydygatunkowe,którychniesposóbtraktowaćna
niaanatomicznychszczegółówlubnienaruszatabu
równizklasycznąanimacją.
(śmierćdziecka,gwałt).Wanimowanejburlesceczas,
przestrzeń,doznania,anawetpsychologiapostaci
*
sąuzależnioneodtego,coBalazsnazwałnprawem
formy”.
WcytowanejjużZbiorowejdeklaracjizagrzeb-
Acozrobićzflmemanimowanym,któryza-
skichflmowcówczytamy:nAnimacja,któratransponuje
puszczasięnaobszaryrealizmuzarezerwowanego-
dokładnieruchnaturyniemożebyćanimacjątwór-
przynajmniejwmoimodczuciu-dlakinanżywejak-
14
