Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A
ABSTRAKCJA(łaciabstractio—odry-
wanie,oddzielanie)—oderwanieodrze-
czywistości,odżycia,cośtrudnego
dozrozumienia,ogólnego,nieopartego
nafaktachidoświadczeniui
Wiedzaabstrakcyjnaimyślenie
abstrakcyjneodnosząsiędowyodręb-
nionychwtokuobserwacji,analizy
ieksperymentucechprzedmiotów,
iopierająsięnamyśleniupojęciowymi
Wsztuce(malarstwie,rzeźbie,
grafice)abstrakcjawiążesięzestylem,
zdziełamisztukiniemającymiodniesie-
niadoformiprzedmiotówwidzianych
wnaturze,oznaczateżkompozycjębarw
ikształtówiMówisięosztuceabstrak-
cyjnej,bezprzedmiotoweji
Wnaukachścisłychabstrakcjama
zastosowaniewkwestiimodelowania
rzeczywistości(informatyka)i
Etapybadańabstrakcyjnychdotyczy-
łyodczasówArystotelesazasadniczosfe-
ryfizycznej(stronajakościowa),matema-
tycznej(ilościowa)imetafizycznej(byt)i
Wfilozofiiterminabstrakcjadotyczy
czynnościintelektupolegającejnaod-
dzielaniuizatrzymywaniujakiejśwła-
ściwościrzeczyiProcestworzeniapojęć
(nazasadzieindukcji)byłprzedmiotem
badańwstarożytności(Arystoteles),
wśredniowieczuzajmowalisiętymmiini
Boecjusz,WilhelmzOckham,świTo-
maszzAkwinuiinniprzedstawiciele
scholastykii
SrwiTomaszpojęciemabstrakcji
posługiwałsięwsporzeouniwersa-
lia,twierdząc,iżnabstarhentiumnon
estmendacium”(abstrakcjaniejest
kłamstwem)iWczasachnowożytnych
terminemabstrakcjaposługiwałsię
JohnLocke(1632-1704)wpracyRoz-
ważaniadotyczącerozumuludzkie-
go(1689)iTwierdził,iżumysłmaskłon-
nośćdoabstrakcji,asłowastanowią
zewnętrznywyrazideipochodzących
zeświatazewnętrznego,coróżniludzi
odzwierzątiOdmiennestanowisko
zajmowałzainspirowanyempiryzmem
LockelaGeorgeBerkeley(1685-1753),
którezawarłwTraktacieozasadachpo-
znanialudzkiego(1710)iWspółcześnie
wkonstruktachdotyczącychabstrakcji
odchodzisięodarystotelesowskiego
modeluabstrakcjijakoczynnościinte-
lektuiWlogicewyróżniasięabstrakcję
generalizującąispecyfikującą,zaśabs-
trakcjęokreślasięjakonkonstrukcję”,
nkojarzenie”
,nanalizę”
,ngeneralizację”
JacekKulbaka
i
Literatura:
AjdukiewiczKi,Językipoznanie,Warsza-
wa1960i
EncyklopediaPowszechnaPWN,Warsza-
wa2009i
SłownikWspółczesnyJęzykaPolskiego,ti1,
Warszawa1988i
Słownikwyrazówobcych,podrediLiWi-
śniakowska,AiBańkowski,EiArtowicz,
Warszawa2014i
–15–
