Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tradycjiiwierzeń.(Tamże;por.także:S.G.Richter,„Arbeitsstellefür
Manichäismusforschung”,InstitutfuerÄgyptologieundKoptologie,
DerManichäismus,1998).
Jakjużwspomniano,manicheizmbyłszerokorozpowszechnionyw
pierwszymtysiącleciunaszejery-odAfrykiPółnocnejiHiszpaniipo
Chiny.Byłatozatemponadnarodowareligiaświatowa,aprzynajmniej
pretendowaładomianatakowej(wówczesnymrozumie-niu,oczym
będziejeszczeniżej),któraistniała-choćniedokońcawswej
pierwotnej,„czystej”formieodIIIdoXV-XVIwieku.(W
rzeczywistościmanicheizmzanikł-naZachodzie-wwiekuXI,do
wiekuXVprzetrwałyprzypominającegotylkonieco-bogomilizmi
kataryzm,naWschodziemanicheizmprzetrwałdłużej–przyp.).
Leczkimbyłtenprzedziwnyczłowiek,którystworzyłnaukę,której
pozostałościspotykasięidzisiajwIranie,Chinach,Rosji,w
południowejFrancji?Niestety,historiaprzechowałaonimtylko
fragmentarycznewiadomości.
OwegozałożycielanazywanoManim,ażyłonwlatach216-277
n.e.Taknadobrąsprawęniewieleonimwiadomo.Jegoprzeciwnicy
(amiałichbezliku)ukazu-jągowsposóbkarykaturalny,zwolennicy
zaśwwyidealizowany.Ztejprzyczynytrudnooobrazobiektywny.
RodziceManiegobyliarystokratamiiwywodzilisięzPartii(Partią
wstarożytnościnazywanowyżynęzamieszkałąprzezirańskilud
Partów.ZnajdowałasięonamiędzyMediąaBaktrią(dzisiejszy
Chorasan),zestolicąHekatompylos.Początkowobyłatosatrapia
perska,zaśpoupadkuimperiumAchemenidów,Patrowieutworzyli
własne,niezależnepaństwo.JegozałożycielembyłArsakes(Arszak)
248-247p.n.e.,odktóregowzięłasięnazwadynastiiArsacydów–
przyp.),zmiastaEkbatany(obecnieChamadan).Zcałąpewnością
wiadomo,żejegomatkanależaładopartyjskiegokrólewskiegorodu.
ManiurodziłsięwKtezyfonie,mieściezałożonymprzezPartóww
Babilonii,wmieścieodoskonałympołożeniunadrzekąTygrys,w
mieście,którewIIIw.stałosięstolicąkrólówpartyjskich,anastępnie
perskichszachówzdynastiiSasanidów,któregoludnośćstanowiła
mieszankęosóbnajróżniejszychnarodowości,języków,wyznańi
tradycjikulturowych.Wszystkotomnogośćwierzeń,tradycjii
ludzkichcharakterów-wniemałymstopniuwpłynęłonaformowanie
sięświatopogląduManiego.Państwowąreligiąbyłtuzaratusztrianizm,
alePartowiebardzotolerancyjnieodnosilisięidoinnychwierzeń.Na
