Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.„Tojestzupełnieprywatnyprojekt...”
wielewspólnegomajązpoetyckimizapisamiMarcinaŚwietlickiego.
Jakczęstouruchamiająintertekstualnetło...”13.
Jestjeszczejednainteresującaprzesłanka,bywyjśćwlekturze
Świetlickiegopozasemantykęzapisanegosłowa.GdyMarcinCzer-
wińskiwskazujenatkwiącąwsamejnaturzeliteraturynegatyw-
ność14,nurtautonegujący,autounieważniający,tookazujesię,że
wyprowadzeniesłowapozapłaszczyznękartki,któregodokonałli-
derŚwietlików,pozwalajegotwórczościwymknąćsięwieluopisy-
wanymprzezbadaczamechanizmom15stanowiącymciemnąstronę
13J.Borowiec,Tobyłotak,[w:]M.Świetlicki,Rysunkizebrane,op.cit.,
s.170.GodnymuwagiprzykłademtakiejpostawysąrównieższkiceMariana
Stali–PokójobwieszonyMarcinami(M.Stala,PokójobwieszonyMarcinami,
[w:]idem,Drugastrona,op.cit.,s.197–204)orazcytowanyjużJedzenieham-
burgerów,cennytymbardziej,żepisanyzperspektywyosobynieidentyfikującej
sięzuprawianymprzezŚwietlickiegomodelemsztuki(M.Stala,Jedzenieham-
burgerów,op.cit.,s.209).
14M.Czerwiński,Maszynaprzecząca.Oliteraturzejakoformienegacji
waspekcieperformatywnym,Kraków2014.
15Wkażdymraziejeślichodzionegacjęwsensiefunkcjonalnym.Treścio-
woliteraturaŚwietlickiegopełnioczywiściefunkcjęwywrotową,czylipodważa
zastanyporządekspołeczny,obyczajowy,politycznyitd.,skierowanajestprze-
ciwodbiorcy,jeślitrafinaczytelnikauposażonegowmentalnośćmieszczańską,
czyprzeciwświatu–jakoostoitychżewartości.Zatozdecydowanawiększość
zarzutówformułowanychprzezCzerwińskiegowobecliteraturywrozdziale
Przeciwpoetom(ibidem,s.21–34)nietrafiawprzypadekŚwietlickiego.Badacz
powołujesięm.in.na,mającąsweźródłojeszczewstarożytności,krytykępo-
ezjijakopodwójnegonaśladownictwa,tworzeniailuzjiświata.Tymczasemcały
projektartystycznyŚwietlickiegonastawionyjestnaautentyczność,coprowa-
dzigodosytuacjiekstremalnej–wyjściapozaograniczeniamaterialnościwier-
szaiwejściawprzestrzeńcodziennegożycia(koncertyiperformanse),gdzie
znakiwytwarzająsięsamorzutnie,spontanicznie,sąautoreferencjalne.Gdyba-
daczwysuwaargumentczołobitnościwstosunkudopoezji,którawrzeczywi-
stościniewynikazjejcharakteru,alejestkonstruktemkulturowym,tobrzmi
jakbysamŚwietlickiwyłuszczałswójstosunekdosztuki.Kiedyprzytaczanesą
sądyBachtina,którykarcipoetówzato,że–wprzeciwieństwiedoprozaików–
usiłujązdominowaćsłowoiodcinająsięodkontekstupotoczności,przypomi-
nająsięwszystkiewierszeŚwietlickiegoofabularnejinarracyjnejkonstrukcji,
pisanejęzykiempotocznym,orazjegopowieścikryminalne.WrozdzialePrze-
ciwżyciu.Fatalneoddziaływanieautorstawiazkoleitezę(ailustrujejążyciory-
samiiwypowiedziamisamychpisarzy),żeświatprzedstawionynieznosikon-
kurencjiiprocespisaniaprowadzidowyalienowaniasiętwórcyzżycia,zbiegu
codziennychspraw.ŚwietlickiprzezwyciężatęaporięDżyjącnascenie”,tworząc
literaturęrównieżpoprzezwykonywaniegestówwrzeczywistościpozaliterac-
kiej,prywatnej.Itd.
