Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.„Tojestzupełnieprywatnyprojekt...”
utrwalenietakiejopiniiorazjejnośnośćsąwynikiemkonsekwentnie
budowanejnatymfundamenciekreacjiartysty21.Paradoksalniewy-
dajesię,żewielukrytykombardziejzależałonasprawiedliwymiwie-
loaspektowymujęciudziałalnościpoetyniżjemusamemu.Pozycja
odszczepieńca,outsiderajestdlaniegonaturalnaikorzystna,zoku-
powanegoprzezsiebiemarginesumożekąsaćkażdego,ktouczyni
jegotwórcząaktywnośćprzedmiotempoważnejrefleksjiiwtenspo-
sóbpodejmiepróbęjejokiełznania,włączeniadooficjalnego,głów-
negodyskursu.UpragnionąprzezwieluartystówsytuacjęŚwietlicki
postrzegawkategoriachzawłaszczenia,podporządkowania,spacy-
fikowaniaswojejindywidualności.Równieżztegonieoczywistego
względupoważneikompleksowepotraktowanieprzezpierwszych
krytykówjegodziałalnościliterackiejimuzycznejwydajesiętyleż
niemożliwe,coskrupulatnieuniemożliwiane22.
MocnymkontestatoremdziałańmłodegoŚwietlickiegobył
zpewnościąJulianKornhauser23.Krytyk,choćpoczątkowozain-
teresowanynowądykcjąpoetycką(napisałposłowiedopierwszego
wydaniaZimnychkrajów24),dopatrywałsięwpozaliterackichge-
21PawełPróchniakrysujeprzekonującykontekstdlagestuŚwietlickiego:
DBoteżpostawa,októrejtumowa,znajdowałaczęstowyrazwłaśniewnatar-
czywiepowtarzanych,spektakularnieniestosownychgestach–niezgody,ne-
gacji,destrukcji.Widaćtodobrzezarównowstrategiiintelektualnejprowo-
kacji,obyczajowegoskandalu,estetycznegoekscesu,przyjętejprzez«bruLion»
wroku1989ikonsekwentniestosowanejnaprzestrzenikilkunastępnychlat,
jakiwartystycznychmanifestachredagującychpismopoetów[...]”–P.Próch-
niak,Pokolenieprzełomu(poezjaporoku1989),[w:]idem,Wierszenawietrze
(szkice,notatki),Kraków2008,s.17.
22Świetlickiniebyłzresztąwswojejpostawieodosobniony.LeszekSzaru-
gawskazujeskłonnośćdoucieczkiprzedjakąkolwiekpróbądookreśleniajako
cechęwielutwórcówzkręguDbruLionu”(L.Szaruga,Miłośćdokulturyrazjesz-
cze,DTekstyDrugie”1996,nr5(41),s.130–133).
23Poetaikrytykniebyłodosobnionywswoichsądach.PiotrŚliwiński
przypominaopodobnejargumentacjiJarosławaMarkaRymkiewicza,por.
P.Śliwiński,Wgorszejformie?OpiosenkachMarcinaŚwietlickiego,[w:]idem,
Światnabrudno.Szkiceopoezjiikrytyce,Warszawa2007,s.223.
24J.Kornhauser,OwierszachMarcinaŚwietlickiego,[w:]M.Świetlicki,
Zimnekraje,Kraków–Warszawa1992,s.75–77.Pojawiająsięturozpoznania,
którewytyczągłównynurtrecepcjiutworówpoezji,orazjeszczecałkiemprzy-
chylnekonstatacje,odktórychKornhauserodejdziewdalszychswoichwystą-
pieniachkrytycznych:DChoćtepragnienia[samoidentyfikacjiizadziwienia
świata–przyp.M.M.]ogniskująsięwgniewnym,poetyckimodrzuceniuhałasu
oficjalności,którąuŚwietlickiegosymbolizujetakżewszelkimoralizm,łatwo
