Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16|DANUTAJASTRZĘBSKA-GOLONKA
Nowoczesnaideaojczyznyściślewiążesięzideąnarodu,czegoefektemjest
nawetskłonnośćdoutożsamianiamiłościojczyznyzbezwarunkowąsolidar-
nościąnarodowąibrakiemkrytycyzmuwobecwłasnegonarodu9.RogerScru-
ton,analizującpojęciepatriotyzmu,wskazałpodobnezależności-stwierdził
(równieżodwołującsiędokontaktówrodzinnych),żemiłośćdoojczyznyjest
uczuciemdefiniowanymprzezpryzmatmiłościdzieckadorodzica,atozakłada
jegobezwarunkowośćiponiekądniekontrolowanąrozumememocjonalność
(Scruton2002,275).Efektemtegosilnegozwiązkuzwłasnymkrajeminarodem
jestm.in.wskazanawSłownikuwileńskim(1861)gotowośćdoponoszeniaofiar
zaojczyznę,przypisanadefinicyjnie-cociekawe-kobietom:npatrjotka,[ł]
gorliwaokrajswójobywatelka;niewiastakochającaojczyznęicałèmsercem
iduszą,idlanièjnawszystkieofiarygotowa[ł]”(cyt.za:Michalska-Bracha,
Marczewska2020,217).Aspektpełnejofiarnościpodejmowanyjestrównież
bardzoczęstowewspółczesnychtłumaczeniachpojęcia,np.szkolnadefinicja
ojczyznydodajegoobokjeszczetrzechwyznaczników-prawobywatelskich
(konotującychojczyznęjakoinstytucjęlpaństwozapewniającebezpieczeń-
stwoiochronęswymobywatelom),koniecznościobronyojczyznyorazjej
sakralizacji:
Wujęciuklasycznym,ojczyznazabezpieczaprawaobywatelskie,costanowiojej
wartościorazdecydujeokoniecznościjejobrony,choćbykosztemnajwiększych
poświęceń[ł].Ojczyznastałasięideąwymagającąofiardlazachowaniajejsamej
-nawetjakoideitylkoinawetbezperspektywyuzyskanialubumocnieniapraw
obywateli.Jakoidea,ojczyznauzyskałateżsankcjęboską,uległasakralizacji[ł]
10
.
Istotnejestwprzywołanejdefinicjitakżepodkreśleniefaktuspecyficznego
dlabytuojczyznywczasiezaborów-możeonafunkcjonowaćjakoidea,któ-
raniemaoparciawkonkretnejziemi,bowiemtastałasięterenemprzejętym
przezwrogaiwłączonymdojegoterytorium.Terentenjest-powiedzielibyśmy
współczesnymjęzykiem-tylkowirtualnieojczyzną,pozostałwświadomości
narodu,kreującpojęcieojczyznyduchowej,niezależnejodpaństwa,anawet
odojczystejziemi-pojęcieodwołującesiędohistoriiikultury(por.Bartmiński
1993,23)orazpatriotyzmugenerującychdziałaniaobronne,bygoodzyskać.
JerzyBartmińskiwyjaśnia:
9Tamże.
10https:llwolnelektury.pllkataloglmotywlojczyznalautorlmaria-konopnickal[dostęp:30.03.2022].
