Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Blaskii(od)cienieżycia–szkicbiograficzny
13
organizacjacharytatywnadziałającanarzeczpomocyspołecznościży-
dowskiej.WgetciewarszawskimJointorganizowałm.in.siećkuchni
ludowych,świetlicedladzieciorazinternatydlasierot.Jegoprzedsta-
wicielezdobywalitakżeśrodkiprzeznaczonenawsparcienajbiedniej-
szych,zaciągającubogatszychŻydówDpożyczki”,któremiałyzostać
spłaconepowyzwoleniu.StefanKellerpracowałrównieżwkomisjile-
karskiej(zajmującejsięwyszukiwaniemprzypadkówzachorowańna
tyfus)orazkwaterunkowej,którejcelembyłozapewnieniemieszkania
osobomprzesiedlonymdogetta.
Naziści22lipca1942rokurozpoczęliwielkąakcjęlikwidacyjną,
wwynikuktórejdoobozówzagładywywiezionookoło300tysięcy
(75%)mieszkańcówgetta.Uciekającprzedpewnąśmiercią,12sierp-
nia1942rokuKellerowiepodjęliudanąpróbęprzedostaniasięna
stronęaryjską.Początkowoukrywalisięwwarszawskimogrodzie
zoologicznym,podopiekądyrektoraJanaŻabińskiegoijegożony
Antoniny.OtrzymalifałszywekenkartynanazwiskoKornatowscy4.
Prawdopodobniewtymokresiezetknęlisięrównieżzksiędzem
JanemZieją,któryjakowspółpracownikFrontuOdrodzeniaPolski
orazRadyPomocyŻydomDŻegota”zapewniłimświadectwachrztu5.
Pokilkudniachprzenieślisiędomieszkaniaswojejdawnejsłużącej,
jednakzewzględunaszantażzestronykobietyszybkoopuściliten
lokal.Kellerowieotrzymaliwówczaspomocznieoczekiwanejstrony.
SchronieniezapewniłimAntoniSadzewicz,dziennikarz,współtwór-
cairedaktorpismaDGazetaPoranna2Grosze”,będącegoorganem
prasowymNarodowejDemokracji.WydawanawWarszawiewlatach
1912–1929popularnaDDwugroszówka”przepełnionabyłapropagandą
antysemicką.WlatachtrzydziestychSadzewiczzbliżyłsiędokręgów
rządowych,apowybuchuwojnyzaprzestałdziałalnościpublicystycz-
nej.WswoimdomuwmiejscowościBaczki(gminaŁochów)przecho-
wywałukrywającychsięŻydów.Kellerowieprzebywalitamdokońca
4WdokumentacjipozostawionejprzezKornatowskąznajdujesiękenkartajej
ojcaznazwiskiemAntoniKornatowski.
5Źródło:listks.JanaZiei,datowany21maja1953roku,wysłanywrazześwia-
dectwemchrztuMariiKornatowskiej.Tonlistuwskazujenabliskąznajomośćks.Ziei
zadresatką;możerównieżsugerować,żeKornatowskazostaławczasieokupacji
ochrzczona.
