Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Onarodach
19
złychurządzeńspołecznych(temogąowemupodziałowinadaćkieru-
nek,amplifikowaćgodorozmiarówszaleństwa),aniskutekdziałań
szowinistów(onikorzystajązistniejącegosurowcaorazzdoktrynal-
nejślepoty,szlachetnychskądinąddemokratów),leczwłaśniewa-
runek,składnikiskuteksamegoistnienianarodu.
Wiadomoskądinąd,żepodziałnanswoich”inobcych”pojawiłsię
wdziejachludzkościnadługoprzedpojawieniemsięnowoczesnychna-
rodów.Towarzyszyoncałymznanymnamdziejomczłowieka.Można
sięnawetzastanowić,czyniejesttodziedzictwonaszejprzed-ludzkiej
przeszłości.Brzmitodośćprawdopodobnie,niedajesięjednakdo-
wieść,ajedyniewyrozumować.Jeżelibytakbyćmiało,wówczastym,
cobiologicznewistnieniunarodu,niebyłybydziedzicznerzekomoce-
chywyróżniająceFrancuzów,Ekwadorczyków,Turkówetc.(fran-
cuska,ekwadorska,tureckapulagenetyczna),leczwłaśniewspólna
wszystkimnarodompotrzebaodróżnienianswoich”inobcych”.
Dylematobcegotworzyjedenzistotnychsplotównerwowycheg-
zystencjinarodu.Niejestprzytymtak–apotwierdzatodoświad-
czenie–bynwyjścia”(out-put)ztegodylematumusiałyprowadzić
wstronęnienawiści,agresji,zniszczenia,choć–niestety–dośćczęsto
taksięwłaśniezdarzałoizdarza.
Zcałegobogactwazagadnieńzwiązanychzistnieniemdylematu
nobcego”niebędziemytuporuszalitejnajniebezpieczniejszejformy
przejawianiasięproblemu;jestonadostateczniedobrzeznanaiwy-
starczyprzypomniećpraktykęorazteorięnazizmu,byuświadomić
sobiecałąpotencjalnągrozętkwiącąwtejsprawie.
Możenazasadzieopozycjiipewnejprzekorywartopodkreślić
innyaspektsprawy.Otóżzapoznajesiędośćczęstofakt,iżistnienie
nobcych”odgrywaistotnąrolęcementującąpoczuciewięzinarodo-
wej.Możetoinieprzyjemne,wolimybowiemwierzyć,iżnaszawięź
narodowamaznacznieszlachetniejszeźródła,np.takiejakwspólne
wszystkim(Francuzom,Anglikom,Polakom,HiszpanomiBógwie
jeszczekomu)przywiązaniedowolnościalbodoładu,albodoreligii.
Nienegującznaczeniatakichiimpodobnych,szlachetnychźródeł
więzinarodowych,niesposób–obiektywnienasprawępatrząc–za-
negowaćfaktu,żewięźtawsposóbistotnywiążesięrównieżzpo-
działemnanswoich”inobcych”.
To,cowspółcześniezdajesiębyćnajciekawszeinajmniejzbadane
wdylemacienobcego”–toprzybierającenasilepróbywykorzystania
