Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Materiałdowodowy.Szkicedrugie
nrozumupraktycznego”przechodzidosferynnierozumuteoretyczne-
go”iwszelkiegoinnego.
Podrugie,zwróconomiuwagę,żedlawiększościludzinbycie
wnarodzie”niejestsprawąrefleksji,wyborów,wartości,apoprostu
naturalnymsposobemegzystencji.WnaturalnysposóbjestsięFran-
cuzem,Grekiem,Żydemitd.
Wspomniałemotymnapoczątku,mówiąc,iżwogromnejwięk-
szościindywidualnychprzypadkówzakorzenieniewnarodziennie
lubi”byćoglądaneprzedmiotowo.Uważamteż,iżowannaturalna
egzystencjawnarodzie”winnabyćprzedmiotemwnikliwychiwie-
lostronnychbadań.Niemniejsądzę,żennaturalnebyciewnarodzie”
jestbezrefleksyjnetakdługojedynie,jakdługoztychczyinnych
względówniepopadawkonfliktzrzeczywistością.Przyczymkon-
fliktytemogąbyćbardzoróżne.Poczynającodniewinnejpodróżydo
innegokrajuizetknięciasięzinnymrówniennaturalnym”jaknasz
nbyciemwnarodzie”,akończącnagranicznychsytuacjachnajazdu,
wynarodowienia,sowietyzacji.
Zarzuconomipotrzecie,żeniezajmowałemsięprocesaminarodo-
wotwórczymiwTrzecimŚwiecie,żetekstmójjesteuropocentryczny.
Toprawda.
Pragnąłbymjednakzwrócićuwagęnatakąokoliczność.
Jeżeliprzywódcynigeryjscykilkalattemu,akomuniściwEtio-
piidziś,dążą–itozacenęsetektysięcyofiar–dostworzenianaro-
dównigeryjskiegoczyrespectiveetiopskiego,aniedopaństwowego
związkuplemion,toeuropocentrycznisąprzedewszystkimoni.Nie
okłamujmysię:dobrzeczyźlezrozumianywzór,kuktóregorealizacji
zmierzają,zaczerpnęlizEuropy.
Ale,prawdęmówiąc,nieotogłówniechodzi,leczoprzyjęciewła-
ściwejperspektywypoznawczej.
WspółcześnienaZachodziemodnajesttakapostawaheurystycz-
na,zgodniezktórąwbadaniach,wrefleksjinadproblememnarodu,
doświadczenieEuropyniejestważne,samejzaśodpowiedzinapy-
tanieszukaćwolnojedyniewAfryce,wNowejGwinei,ostatecznie
wPołudniowejAmeryce.
Amożewarto–choćbydlaodmiany–spojrzećnasprawyodinnej
strony?Możewartowyjaśnićsobienajpierw,cosiędokonałotam,
gdziepowstałaizrealizowałasięideanowoczesnegonarodu?Możeta
