Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Identyfikacjaobszaruicelubadawczegopracy
Sprawiedliwośćokresuprzejściowego1,rozumianajakozestawsądowych
ipozasądowychmechanizmówsłużącychrozliczeniudokonanychwprze-
szłościwdanympaństwiezbrodnimiędzynarodowychimasowychnaruszeń
prawczłowieka,jestistotnymzagadnieniemwewspółczesnychstosunkach
międzynarodowych2.
Konsekwencjemasowychnaruszeńprawaorazto,wjakisposóbpaństwo
ispołeczeństwopowinnysięznimizmierzyć,stałysięistotnymwyzwaniemdla
społecznościmiędzynarodowejifunkcjonującychwniejinstytucji.Dziśniema
naświeciepaństwa,którewprocesiepolitycznych,społecznychczyekonomicz-
nychprzemianpokonflikcielubzakończeniuokresuautorytarnychrządównie
implementujemechanizmówtransitionaljustice(TJ).Ichzestawbywaróżny,
niemniejwkażdymprzypadkumamydoczynieniazarównozprawnymi,jak
ipozaprawnymimechanizmamiTJ.Ichcelemjestrozliczenienaruszeńprawa
popełnianychwprzeszłościnadużąskalę,coprowadzićmadopociągnięciado
odpowiedzialnościsprawców,realizacjisprawiedliwościwobecposzkodowanych
orazpojednaniawspołeczeństwie3,czegoosiągnięciezkoleiwarunkujeproces
odbudowyinstytucjipaństwaorazspołecznegozaufaniadonich.
1Sformułowanie„sprawiedliwośćokresuprzejściowego”jesttłumaczeniemangielskiejnazwy
transitionaljustice.Wpolskiejliteraturzeużywasięponadtookreśleń„sprawiedliwośćtranzytywna”,
„sprawiedliwośćtranzycyjna”,„sprawiedliwośćtransformacyjna”,„sprawiedliwośćokresutransfor-
macji”,„przejściowerozwiązaniawwymiarzesprawiedliwości”.Ustaleniejednego,konsekwentnie
stosowanegoterminuwjęzykupolskimstanowiwyzwaniedlajęzykoznawcówibadaczyzajmują-
cychsięproblematykątransitionaljustice.Zewzględówjęzykowychistylistycznychwniniejszej
monografiiużywanebędziesformułowanie„sprawiedliwośćokresuprzejściowego”wymiennie
zangielskimoryginałemtransitionaljustice,skracanymrównieżdoakronimuTJ.
2Ch.T.Call,IsTJReallyJust?,„BrownJournalofWorldAfairs”2004,vol.XI,nr1,s.101.
3Por.UnitedNationsSecretary-General,ReportontheRuleofLawandTransitionalJustice
inConflictandPost-ConflictSocieties,UnitedNations2004,par.8.
