Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
StopnioweupowszechnieniepraktykiwprowadzaniazałożeńTJsprawiło,
żestałasięonaprzedmiotemlicznychbadańistudiów.Wichramachkoncen-
trowanosięnazdefiniowaniupojęcia,określeniuinstrumentówimplementacji
TJipolitykirealizowanejwtymzakresieprzezpaństwaorazinstytucjemię-
dzynarodowe4.W2001r.dożyciapowołanazostałapozarządowaorganizacja
specjalizującasięwproblematycesprawiedliwościokresuprzejściowego-
InternationalCentreforTransitionalJustice(ICTJ).Zagadnieniesprawiedli-
wościokresuprzejściowegoznalazłosięrównieżwcentrumzainteresowania
organizacjimiędzynarodowych,przedewszystkimOrganizacjiNarodówZjed-
noczonych(ONZ).Wroku2004SekretarzGeneralnyOrganizacjiprzedstawił
raportpt.ReportontheRuleofLawandTransitionalJusticeinConflict
andPost-ConflictSocieties,zaśodroku2010organyiinneinstytucjeONZ
zaczęłyotrzymywaćwytyczneodnoszącesiędokoniecznościrealizacjiswych
działańzgodniezdokumentemGuidanceNoteoftheSecretary-Generalon
theUnitedNationsApproachtoTransitionalJustice.Zgodniezzapisamitego
ostatniegomechanizmysprawiedliwościokresuprzejściowegozostałyuznane
zakomponentokrytycznymznaczeniuwdziałaniachNarodówZjednoczonych
narzeczrządówprawa5.
Rozwójkoncepcjisprawiedliwościokresuprzejściowegowjejakademickim
orazpraktycznymwymiarzezwiązanybyłzdynamikązmian,które,począwszy
od1989r.,dokonywałysięwzakresieochronyprawczłowieka.Corazszerszy
katalognormprawnomiędzynarodowychwtejdziedzinieorazprzyjęciewspo-
łecznościmiędzynarodowej,żepodstawoweprawaczłowiekamającharakter
uniwersalny6,przyczyniłysiędotraktowaniazagadnieniarozliczeniazbrodni
inaruszeńpopełnionychwprzeszłościjakokoniecznegoelementuprocesu
odbudowypaństwpokonfliktachlubichprzebudowywokresieprzechodzenia
odsystemuautorytarnegododemokracji.Odokołopołowylat90.XXw.
4Wroku2007ukazałsiępierwszynumer,wydawanegoodtądregularnie,periodykunauko-
wego„InternationalJournalofTransitionalJustice”.
5GuidanceNoteoftheSecretary-GeneralontheUnitedNationsApproachtoTransi-
tionalJustice,UnitedNations2010,https://www.un.org/ruleoflaw/files/TJ_Guidance_Note_
March_2010FINAL.pdf,s.2.
6JakzauważyłR.Kuźniar,rozważającprzesłankitworzeniawspólnychdlacałejspołeczności
międzynarodowejprawiwartości,którecharakteryzowałyszczególnieokrespoIIwojnieświatowej,
„(ł)rodząsięnormyipostawy,tworzącewsferzemoralnościmiędzynarodowejwspólneminimum
podzielaneprzezcałąspołecznośćmiędzynarodową.(ł)Dowspomnianegominimumnależątakże
prawaczłowieka,którychochronajestobowiązkiemwszystkichpaństw,aichnaruszaniestanowi
legitimateconcernwszystkichczłonkówspołecznościmiędzynarodowej”.R.Kuźniar,Prawaczło-
wieka.Prawo,instytucje,stosunkimiędzynarodowe,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa
2000,s.272-273.
