Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RYCINA4.
Czaszkamężczyznypotrepanacji,XVw.
wadzaniatakichwłaśniezabiegówłączyć
możemyzewzrostemprofesjonalizmu
medyków,wykształceniemuniwersy-
teckimlekarzy,przygotowaniemteore-
tycznym.Przyczynąbyłtubyćmożelęk
przedniepowodzeniamiiodpowiedzial-
nością.Zaczętosobiezdawaćsprawę
zniebezpieczeństwiodpowiedzialności
zato,cosięzpacjentemrobi.Cechycy-
rulickieprowadziłyskrzętniekontrole
zakresuprzeprowadzanychzabiegów
iniezezwalałynanonszalancję,chociaż
nadalbyłatochirurgianiesłychaniepry-
mitywna.Rozwijałsięsystemkształcenia
cyrulikówizwiększałyrestrykcjezwią-
zanezdopuszczaniemdokonkretnych
zabiegów.Wefekcie,sądzącposzczup-
łościprzekazówkronikarskich,trepana-
cjeniebyływPolscewokresiechirurgii
cechowejzabiegiemczęstym.Statutnp.
warszawskiegocechuchirurgówzroku
1694określałtęoperacjęjakociężką
izabraniałjejwykonywaniabezzgody
ipomocystarszychcechu25.Pojawiłasię
nawetteza,żewczasach„prehistorycz-
nych”iprzedukształtowaniemsiępań-
stwowościpolskiejtrepanacjeczaszki
byływykonywaneczęściejiodważniej
niżwokresiechirurgiicechowej,odwie-
kuXVdokońcaXVIII.Dziękiwykopa-
liskomdysponujemybowiemlicznymi
przykładamiwycinaniaotworuwczasz-
ce,araportymedyczneotakichopera-
cjachwczasachrejestrowanychzabiegów
chirurgicznychsązterenuPolskibardzo
skromne26.
Sąjednak,chociażnieliczne,dowody
pomyślnychtrepanacjitakżezokresure-
nesansuibaroku.Najednejzczaszekpo-
chodzącychzezbiorówarcheologicznych
UniwersytetuStefanaBatoregowWilnie
widzimywykonanywcelachleczniczych
rozległyubytekkościpotylicznej.Na
brzegachubytkuzaznaczonesącechy
gojenia.Jesttoczaszkamłodejkobiety
wwieku25–30lat,ajejpochodzenie
określononaprzełomXVI–XVIIw.
Inna,zpodobnegookresu,zotworem
trepanacyjnymwczęściskroniowej,na-
leżaładostarszegomężczyznywwieku
ok.50latinosicechyzaawansowanego
gojenia,świadcząceodługimokresie
przeżyciapoprzeprowadzonejopera-
25F.Giedroyć,UstawycechówcyrulickichwdawnejPolscezeźródełarchiwalnychogłosił,„KronikaLekarska”,
1897,t.18,nr3,s.129.
26S.Sokół,HistoriachirurgiiwPolsce,cz.I:Chirurgiaokresucechowego,Ossolineum,Wrocław–Warszawa–
–Kraków1967,s.216.
12Dziejenajdawniejsze
