Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przezwiekikształtowałasięmedy-
cynaludowa,którejwpływyprzetrwały
idominowałyjeszczedługowczasach
medycynynaukowo-racjonalnej.Wsta-
rożytnościiwepoceśredniowieczastan
choroby,powikłanyporód,śmierćnowo-
rodka,jakiwszelakiekłopotyzdrowotne
łączonozingerencjązłychduchów,de-
monów,bóstw.Wowymczasie,kiedy
brzemiennośćtraktowanojakodzieło
bogówiowocmistycznegoobdarowania,
wprzypadkachpowikłańciążyiporodu
dopatrywanosięgniewubogówikaryza
złeuczynki.
Pogańskieprzekonaniapokutowały
przezwiekiwspołecznościachchrześci-
jańskich.Wramachtychwierzeńnastą-
piłanawetswoista„specjalizacja”.Wie-
rzono,żestrzygiiwampirywywołują
epidemie,biesy–chorobypsychiczne,
boginkiimamunyszkodziłyciężarnym,
położnicominoworodkom.Podmie-
nieniemnoworodkaprzeztegodemona
tłumaczonosobieobecnośćwadrozwo-
jowychpłodu,oszpecającychciałolub
uniemożliwiającychprzeżyciepoporo-
dzie.
Południce,złedemony,zabijałylu-
dzipozostającychwpołudniewpolu
podczasżniw.Dziśnaukowcywiążą
tegodemonazgroźnymdlaczłowieka
udaremsłonecznymlubgwałtownymi
burzamiitrąbamipowietrznymi.Zko-
leiUboże(opiekuńczyduchdomowy)
byłoodpowiedzialnezapomyślność
lubniepomyślnośćdomu28.Ratującsię
przeddemonami,odprawianorytuały,
wymawianozaklęcia,straszonodemony
krzykiem,ogniem,podawanochoremu
obrzydlistwamającezniechęcićdemo-
na(łajno,parząceziołaitd.),zaklęciami
staranosięprzenieśćchorobęnazwierzę
lubroślinę.Rytuałmiałapotęgowaćma-
giaczasuimiejscaodprawianiazaklęć
orazpodawania„leków”.Próczrytuałów
magicznychstosowanozabiegiparame-
dyczne–okadzanie,zmywanie,wyciska-
nie.Możnadziśdomniemywać,żewszel-
kiedziałaniamagiczneiparamedyczne
oddziaływałykorzystnienapsychikę
leczonychiposzkodowanych,iwtym
względziemogłybyćistotniedziałaniem
pożytecznym,chociażbydlategożeła-
godziłyodczucielękuprzednieznanym
iniezrozumiałymzłem.
Chrześcijaństwo,awrazznimwiara
wnowegoBogaiinnesiłypozaziemskie,
spowodowałozmianęodniesieńmagicz-
nych.Bógiświęcistalisięostojądobra,
szczęściaizdrowia,aniedostatekzdro-
wiazacząłbyćkarązaniespełnienieocze-
kiwańBoga,czyligrzech.Rolępogań-
skichdemonówprzejąłdiabeł,którystał
sięstrażnikiemsprawiedliwościorazwy-
konawcąkarynarzuconejprzezBoga29.
Skorochorobastałasięformąsankcjina-
łożonejnaczłowieka,najsensowniejszym
lekiemmogłabyćmodlitwa,ukorzenie
się,umartwienie,egzorcyzmy,awreszcie
pielgrzymkidomiejscświętych.Niestety
wiarawjedynąmożliwądrogęuwolnie-
niasięodchoroby,wrazzfanatycznym
28J.Borówka,Polskaetykalekarskawujęciudziejowym.Studiumfilozoficzno-historyczne,Wydawnictwo
Mado,Toruń2012,s.133.
29Ibidem,s.134.
14Dziejenajdawniejsze
