Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
umartwianiemsięinarzucaniemsobie
cierpieniajakopokuty,prowadziłaczę-
stokroćdorozpaczliwejrezygnacjizle-
czenia,abypoprzezcierpienieprzypo-
dobaćsięStwórcy.Tymczasemludowe
ziołolecznictwoiinnestareformytrady-
cyjnejiprzaśnejterapiidawaływwielu
wypadkachskutecznyefektleczniczy.
1.2.PierwszylekarzwPolsce
Wielokroćpróbowanoodpowiedzieć
napytanie,odkiedyposługamedyczna
istniałanaziemipolskiej.Pierwszym
odnotowanymwpismachpolskimleka-
rzem,lubteżosobąuważanązalekarza,
byłJanSmera,októrymwzmiankowano,
żedziałałok.990r.wotoczeniuWładi-
miraI(WłodzimierzaKijowskiego)30.
Prawdopodobnieniebyłnarodowości
polskiej(tzn.słowiańskiej,zterenów
obecnejPolski)31,alewywodziłsięzgru-
pyetnicznejPołowców(inaczejKuma-
nów),ludupochodzeniaałtajskiego,
któryprzywędrowałzestepówKazach-
stanu.Opisanogojednakjako„polskiego
lekarza”,zatemtraktujemygojakopierw-
sząosobępowiązanązPolskąiudzielają-
cąposługlekarskich32.
Wpóźniejszejwielowiekowejhistorii
medycynyśredniowieczaiczasówno-
wożytnych,tej,którązwyczajowotrak-
tujemyjakopolską,istotnyudziałmieli
przedstawicieleróżnychnarodowości,
pochodzącyzsąsiednichalboteżodle-
głychregionówEuropyiAzji.Wiekiza-
tarłyteszczegóły,aleniejesttajemnicą,
żeliczniwybitniprzedstawicielepolskiej
medycynyniebyliPolakami.Personalny
kosmopolityzmantenatównaszejme-
dycynywżadnejmierzenieumniejsza
jejmiędzynarodowejpozycjiiwkładu
dopowszechnychdziejównauki.Fakt,
żeobcokrajowcywybieralipolskązie-
mię,żewłaśnietuznaleźliswojemiejsce
iodpowiedniewarunkidouprawiania
zawodulekarskiego,awpóźniejszych
wiekachtakżedonaukowegorozwoju,
możetylkodobrzeświadczyćopozycji
krajuleżącegowdorzeczuWisłyiOdry.
PodobniemieszkańcyPolskiwyjeżdżali
napołudnieizachód,abyzdobywaćwy-
kształcenie,ibardzoczęstotamsięosied-
lali.Wtensposóbtworzyłasięmedycyna
powszechna–dziełowspólnewieluna-
rodów,arównocześniemedycynapolska
wypracowywałasobiezwolnamiędzyna-
rodowąpozycję.
30WładimirIWielki(960?–1015),wielkiksiążękijowski,świętyKościołaprawosławnego,byłwikingiem
zeSzwecji,biorącymudziałwpodbojuRusi(jakoWaldemarSweinaldsson).Wiadomo,żewrzeczywistości
byłporywczy,rozpustny,przejawiałskłonnościsadystyczneizanimprzyjąłchrzest,byłokrutnymmorder-
cąigwałcicielem.
31M.Richter(GeschichtederMedicininRusland,Moskwa1813,s.1650)określago:derpolnischeLaibartz
Wladymir’s;cyt.za:M.Wiszniewski,Historialiteraturypolskiej,t.I.,Druk.S.Gieszkowskiego,Kraków
1840,s.460.
32S.Kośmiński:SłowniklekarzówpolskichobejmującyopróczkrótkichżyciorysówlekarzyPolakóworazcudzo-
ziemcówwPolsceosiadłych,dokładnąbibliografiąlekarskąpolskąodczasównajdawniejszychażdo1885r.,
GebethneriWolff,Warszawa1888,s.1.
POCZĄTKILECZNICTWANAZIEMIACHPOLSKICH
15
