Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żenieszczęsnyHiob,udręczonyplagami,
cierpiałniezagrzechy,aletrochęzprzy-
padku,jegonieszczęściabyłybowiemin-
strumentemrozstrzygnięciasporumię-
dzyBogiemadiabłem.
Wczesnośredniowiecznyzapałducho-
wieństwaeuropejskiegodoprzejmowa-
niaszerokopojętejopiekinadchorym
uległzczasemwyraźnemuoziębieniu.
OdXIIw.papieżezaczynajązniechęcią
odnosićsiędouprawianiamedycyny
przezosobyduchowne,aprzedewszyst-
kimostrosprzeciwiaćsiękrwawymza-
biegomchirurgicznym.Doktrynalneha-
słoEcclesiaabhorretasanguine5,wistocie
dobrzeoddającestosunekKościołado
lecznictwa,stałosięreasumpcjąwielo-
wiekowegohamowaniaprzezKościół
rozwojumedycynyzabiegowej.Jednak
tenaforyzmnajprawdopodobniejpo-
wstałdopierowXVIIIw.,będącrekapi-
tulacjąkrytycznegospojrzenianato,co
whistoriiKościołabyłowyznacznikiem
kontaktówzmedycyną.Historycynie
odnaleźliśladówtakiejdoktrynywpis-
machkościelnych,chociażdostrzegali
jejucieleśnienieiwyartykułowaniewin-
nychsłowach.Wielelatpóźniejautorem
tejwymownejsentencjistałsięmedyk
FrançoisQuesnay,azamieściłjąwswym
dzieleopisującymhistorięchirurgiiwe
Francji,opublikowanymw1744r.6Tym-
czasemprzezstuleciapowszechniewia-
domobyło,żetakiewłaśniejestnastawie-
niehierarchówKościoładomedycyny,
choćtegonieprzekazywanowpismach.
Wyjątkiembyłyzapisysoborulaterań-
skiegoIVz1215r.ozakaziepraktyk
chirurgicznychprzezosobyduchowne,
ogłoszoneprzezInnocentegoIII7,kiedy
chirurgiazostaławykluczonazobrębu
medycyny8.Sobórtenzapoczątkował
tworzenienowegoustawodawstwakoś-
cielnego.Uchwalono70kanonów,po-
śródktórychznalazłysięustawyzaka-
zującewykonywaniakrwawychdziałań
lekarskich.
NaszczęściedoPolski,położonejna
rubieżacheuropejskiegokręgukultu-
rowego,wbezpiecznymoddaleniuod
centralnychdecydentówtegokręgu,
decyzje,zaleceniaizwyczajedocierały
zopóźnieniemnawetwieludziesiątków
lat.Takwięcraczejsłowiańskiobyczaj,
sięgającyczasówprzedchrześcijańskich,
mógłbytutajodpowiadaćzaniechęć
Kościoładokrwawychzabiegówchirur-
gicznychniźlipapieskiereguły.Byłyto
zasadyraczejwtórnewobecuświęcone-
gowregioniezwyczaju„wystrzegania
siękrwi”,aniepierwotnewyznaczniki
kościelne.
Zczasemopisaneregułyzaczęłyna-
bieraćformusankcjonowanychprawem
kościelnym.Dlakontrastu,wbrewtym
regułom,możnabyprzypomnieć,żechi-
rurdzymająprzecieżswoichpatronów,
którzynawetsamiuprawialitenkrwawy
5Kościółwystrzegasiękrwi.
6F.Quesnay,Recherchescritiquesethistoriquessurl’origine,surlesdiversétatsetsurlesprogrsdelachirurgie
enFrance,t.I,CharlesOsmont,Paris1744,s.35.
7M.Gryczyński,Poczetpapieży,PublicatWydawnictwo,Poznań2006,s.153–154.
8Papieżtendoprowadziłpapiestwodoszczytupotęgi,ajegopontyfikat(1198–1216)uznawanozanaj-
bardziejznaczącywśredniowieczu.LennoInnocentegoIIIuznałaPolska,apróczniejsiedeminnychkrajów
europejskich.
MEDYCYNAWŚREDNIOWIECZNEJPOLSCE
21
