Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znosiłswojecierpienie,takwięcswoją
postawąwskazywałnacelowośćdobro-
wolnegoodsunięciasięodspołeczności
wraziezakażenia,zpośrednimusankcjo-
nowaniemizolacjichorych.
Wróżnychkrajachimiastachdobie-
ranosobiezgodniezzakorzenionątrady-
cjąswoichświętychchroniącychprzed
chorobamiipatronówlecznictwa,wtym
chirurgii,np.świętychAgatę,Antoniego
Pustelnika,ArchaniołaMichała,Bar-
tłomieja,Idziego(łac.Aegidius,wspol-
szczeniuEgidiusz),Eligiusza,Elżbietę
zWęgier,Firmina,Gotarda,Hioba,Ka-
mila,Kasylda,Reginę,Sabina,Serwace-
go,Rytę,prorokaEliaszaiinnych.Ochro-
nabliźnichprzedrozprzestrzenianiem
sięzarazystawałasięzatembardziej
mistycznaiobyczajowaniźlisanitarna.
Zczasemwiększośćznanychdole-
gliwościzaczętoprzyporządkowywać
poszczególnymświętym,achorzyod-
dawalisiępodichopiekę.Zbiegiemlat
takżemedycyspecjalizującysięwlecze-
niuróżnychchoróbiróżnychnarządów
przyjmowalizaswychpatronówtych
właśnieświętych,którychzwiązkizcho-
robamipowstawałynajczęściejprzez
śmierćmęczeńskązwiązanązkonkret-
nymnarządem.Naprzykładśw.Apo-
loniapatronowałacierpiącymnazęby,
atakżetym,którzyzębywyrywali,św.
Dionizy–cierpiącymnabóległowy,
św.Bernardynstałsięopiekunemcier-
piącychzpowodukrwawień,św.Agata
sycylijskąpatronkąchoróbpiersiimatek
karmiących,święteCecylia,OtyliaiŁu-
cjabyłypatronkaminiewidomych,św.
Bartłomiej–cierpiącychnachorobyskó-
ry;bronićprzedporonieniemmiałaśw.
EulaliazBarcelony,św.Błażejmiałwspo-
magaćchorychnagardło,kaszeliczkaw-
kę,dobryporódzapewniałśw.Leonard
zNoblac(wspierającyteżuwięzionych
iotyłych),św.AntoniPadewskiwspo-
magałnadużywającychalkoholu12–był
tozresztąpatronwewszelkichtrudnych
potrzebach.Liczbapatronującychświę-
tychurosładodługiejlistyipomnaża-
łasięwkolejnychstuleciach.Trudno
siędziwić,żewobliczupowszechnego
przekonaniaozwiązkuistotychoroby
zdziałaniemsiłnadprzyrodzonych,ito
zprzyzwoleniemboskim,jakokarzące-
gowyrokuzagrazechy,oddaniesiępod
opiekęświętychpatronówzdawałosię
byćnajlepsząreceptąnapozbyciesięcho-
roby.Dlauproszczenianozologicznego
imionaświętychzaczętoautomatycz-
niełączyćzokreślonymichorobami.Na
przykładpląsawica(aletakżepadaczka)
określanabyłajakochorobaśw.Wita,
różaprzyrannajakoogieńśw.Antoniego.
ZarównowEuropie,jakiwPolsce
powstawałyświątynieimiejscakultupo-
święconepatronomróżnychspraw.Tam
pielgrzymowaliwierniłaknącypociechy,
uzdrowieniairozwiązaniaichnieszczęść.
Pośródwieluinnychnaziemiachpol-
skichrozpowszechniłsiękultśw.Idzie-
go,czyliEgidiusza(Gillesl’Ermite)13,
patrona
dotkniętych
bezpłodnością,
12M.Rożek,Niebiańscylekarze,w:Raptularzkrakowski,szkicezdziejów,Wyd.WAM,Kraków2011,
s.11.
13T.Wojciechowski,Szkicehistorycznejedenastegowieku,PIW,Kraków1951,s.240;P.Wiszewski,Ilustro-
wanypoczetwładczyńpolskich,ADAMUS,Wrocław2010,s.40–41.
MEDYCYNAWŚREDNIOWIECZNEJPOLSCE
23
