Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Meteory,zjawiskaświetlneobserwowanenanocnymnieboskłonie,znanebyłyczłowieko-
wiodzaraniadziejów.Wodróżnieniuodznanychastronomomjużzantycznychczasów
stałychbądźruchomychciałniebieskichstanowiłynieladawyzwanie.Powszechnieuwa-
żanojezajednezniezliczonegomrowiagwiazd,któreznieznanychprzyczynoderwały
sięodsklepienianiebieskiegoispadły.Pierwszymnaukowcem,którypoprawnieocenił
toniecodziennezjawisko,byłniemieckifizykzkońcaXVIIIwiekuErnstChladni.Wksiąż-
cewydanejw1794rokunapisał,żeogniste,szybkoporuszającesięiwkrótcegasnące
obiektyświetliste,któremożnaobserwowaćnaniebie,sąniczyminnymjakspadającymi
fragmentaminaturalnychciałkosmicznychpochodzącychzHrozbitychplanet”.Ichświe-
cenienanocnymfirmamencieobjaśniałtym,żelecącprzezatmosferę,skutkiemtarcia,
nagrzewająsię,topią,aprzeztoświecą.Jegopoglądyzawartewdzieleobardzodługim
tytuleObserwacjakawałkażelaza,któreznalazłnaSyberiiprofesorPallas,iobserwacjainnych
podobnychmaswrazzniektórymiprzypuszczeniamidotyczącymizwiązkutychmaszpewnymi
zjawiskamiprzyrodynieprędkozyskałypowszechneuznanie.Wręczprzeciwnie,autoruzna-
nyzostałprzezreligijnegremiazaheretyka,aczęśćnaukowcówtamtychczasów,wtym
AlexanderHumbolt,nieakceptowałajegopoglądów.
Meteoryty,owedziwnekamienieczybryłyżelaznespadłeznieba,byłyidodziś
wwielukulturachsątraktowanejakoobiektysakralne,czasemmagiczne.Znajdowały
poczesnemiejscewświątyniach,azdarzałosię,żeichroztartefragmentyspożywanebyły
jakocudownepanaceumnaprzeróżnechoroby.JużwdawnymEgipciejedynymznanym
żelazembyłotopochodzącezżelaznychmeteorytów.Znanebyłytam(jakiwinnych
starychkulturach)nożeżelaznewykonanezżelazameteorytowego.Dzisiajmeteoryty
znajdująmiejscewpracowniachnaukowych,muzeachprzyrodniczychiwprywatnych
kolekcjach.Sąrównieżbardzoposzukiwaneprzezkolekcjonerów,anawolnymrynkuich
cenynieodbiegająwieleodcenzłota.
Bardziejświatłejednostkiwysuwałyśmiałepoglądyopozaziemskimpochodzenia
ciałspadłychzprzestworzy–filozofAnaksagorastwierdziłtakjużw500r.p.n.e.–nie
byłyjednakwstaniezmienićgeocentrycznegopogląduwiększościuczonych.Oilestara
Europawkońcupogodziłasięzfaktemkosmicznejgenezymeteorytów,otyleAmeryka
długoopierałasiętymnowymirewolucyjnympoglądom.W1808rokuspadłwstanie
Massachusettsmeteoryt,cozostałoopisaneprzezdwóchznanychprofesorówUniwersytetu
Yale(SillimanaiKingsleya).ZdarzenietoinspirowałowybitnegopisarzaJuliuszaVerne’a,
którynapisałpowieśćs.f.Łowcymeteorów,atowzbudziłozainteresowanietematemszer-
szychmasspołeczeństwa,zwłaszczażemeteoroidopisanyprzezVerne’azbudowanybył
zeszczeregozłota.ÓwczesnyprezydentStanówZjednoczonychThomasJeffersonpozostał
