Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
we,elektromagnetyczneigeoradarowe,atakże
polaryzacjiwzbudzonejisamoistnej.Obecność
wośrodkugeologicznymzanieczyszczeńpowo-
dujezmianyjegowłaściwościfizycznych1
opornościiprzewodnościelektrycznej,czyteż
ładowalności(PLEWA,1972;PLEWAiPLEWA,
1992;SCHÖN,1996;TWARDOWSKI,2006;ŻOGA-
ŁAiin.,2009c).Efektemsąobserwowaneano-
malie.Nowoczesnemetodygeoelektrycznepo-
zwalająnapomiarciągłyiwwieluprzypadkach
1nataniąiszybkąocenęstopniadegradacji
środowiskanaturalnego.Toniewątpliwieich
dużazaleta.
Skażeniaropopochodnewokresiewielolet-
nim,wwynikubioremediacjinaturalnej,stop-
niowozanikają.Procestenmożnaznacznie
przyśpieszyćmetodamibioremediacjiwspoma-
ganej,anastępniekontrolowaćmetodamigeo-
elektrycznymi(CASSIDYiin.,2001;MARCAK,
2001;ATEKWANAiin.,2001,2004a,2005;
WERKEMAiin.,2003;ABDELAALiin.,2004;
BATAYNEH,2005;ŻOGAŁAiin.,2005a,2005b,
2008a,2009b;2012;ROBAKiin.,2007b;
CHE-ALOTAiin.,2009).Takżetojestdużązaletą
tychmetod.
Stosującmetodygeoelektryczne,np.obrazo-
wanieopornościikonduktometryczną,doroz-
poznanianajpłytszychwarstwgeologicznych,
należypamiętać,żewartośćmierzonychpara-
metrówjestwdużymstopniufunkcjąwilgotno-
ści,awprzypadkuidentyfikacjiskażeńropopo-
chodnych1takżenaturalnychprocesówbiolo-
gicznych,zktórymiwiążesięprodukcja
kwasów
organicznych.
Wzrost
wilgotności
iobecnośćkwasóworganiczniebardzowyraźnie
obniżająopornośćelektryczną(podwyższają
przewodność).Zinnychczynnikówwpływa-
jącychnawartośćmierzonychwielkościnależy
uwzględnićprzedewszystkim:budowęgeolo-
giczną,warunkihydrogeologiczneiatmosfe-
ryczne,szatęroślinną,atakżeczas,jakiupłynął
odmomentuskażenia.Wymienioneczynniki
znaczącowpływająnawielkośćmierzonychpa-
rametrów,mimoichewidentnejzależnościod
stopniaskażenia,atakżenapóźniejszą,często
niejednoznacznąinterpretację.Ztegowzględu
każdąidentyfikacjęskażeńnależytraktowaćod-
dzielnie,zuwzględnieniemwarunkówlokalnych
Wstęp
(ZUBEREKiin.,2002;ŻOGAŁAiin.,2003,
2005a).
Produktyropopochodne,mimożesądosko-
nałymiizolatorami,mogągenerować:anomalie
niskiejprzewodnościelektrycznej(wysokiejopor-
ności)(zob.:O.MAZAĆiin.(1990);M.MONIER-
-WILLIAMS(1995);J.M.CARCIONEiG.SERANI
(2000);B.ŻOGAŁAiin.(2000),(2001),(2005a),
(2005b),(2008a),(2009b)),anomaliewysokiej
przewodności
(por.
np.:
K.J.
BANASZAK
iJ.M.FENELON(1988);M.MONIER-WILLIAMS
(1995);W.A.SAUCK(1998);D.P.CASSIDYiin.
(2001);A.GODIOiM.NALDI(2003);J.P.ALLEN
iin.(2007)),lubteżniepowodujążadnychzmian
mierzonychparametrów(np.M.MONIER-WIL-
LIAMS(1995);E.MARTINHOiin.(2010)).
Pracapoświęconajestgeoelektrycznymmeto-
domidentyfikacjiskażeńropopochodnychstrefy
aeracjiikontroliichusuwania.Oileidentyfika-
cjaskażeńtymimetodami,mimożejesttrudna
iczęstoniejednoznaczna,jestzagadnieniemzna-
nym,opisywanymwliteraturzeświatowejisto-
sunkowodobrzepoznanym,otylemonitoring
procesówbioremediacjijestproblememowiele
bardziejskomplikowanym.Zmianymierzonych
parametrówwniewielkichinterwałachczasu
mogąbyćnieregularne,mogąteżmieścićsię
wgranicachbłędupomiarowego.Jednocześnie
zmianytezupływemczasusukcesywniemaleją,
cowiążesięzubytkiemmasyskażeniaistopnio-
wympowrotemśrodowiskadostanupierwotne-
go.Monitoringprocesubioremediacjipowinien
więcodpowiedziećnapytanie,kiedyskażone
środowiskowróciłodostanupierwotnego,aza-
tem,kiedymożnauznaćjezaoczyszczone.
Autorniniejszejrozprawyprowadziłbadania
nadwóchobszarachnieistniejącychjużwojsko-
wychbazpaliwowychJARwBornemSulinowie
iJARwSzprotawie,różniącychsiębudową
geologicznąiszatąroślinną.Badaniaprzepro-
wadzonowewspółpracyzUniwersytetemPrzy-
rodniczymweWrocławiuorazPolitechniką
Wrocławską.Autormiałtakżebardzoduże
wsparciezestronyNadleśnictwaBorneSulino-
wo.Pomiaryterenowemożnabyłozrealizować
dziękipomocystudentów1doktorantówima-
gistrantówKatedryGeologiiStosowanejWNoZ
UniwersytetuŚląskiego.
