Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
RozdziałI:Władza,państwonarodoweidemokracja...
elementemgry.[...]Współoddziaływanieskutkówubocznych,któreznosząpod-
stawoweinstytucjeorazograniczeniapierwszejnowoczesności—zmuszajądo
metapolityki,gdzienanowotrzebawypracowaćkluczoweregułyikonstrukcje”7.
Innymisłowy,wyłaniającysięnowyświatowyładopierasięnaantyporządku,
którytakdługobędziewtensposóbokreślany,jakdługobędzieanalizowany
zperspektywyporządkuwcześniejszego,tracącegoobecniemocoddziaływania.
Potrzebawzwiązkuztymnowejlekturywspółczesnejrzeczywistości,gdyżndia-
gnozyporządkuinieporządkusąsymetryczne,amyślnatematnieporządkujest,
jakmyśloporządkutyle,żerozpatrywananaodwrót”8.
Etap,najakimznajdująsięwspółczesnespołeczeństwapoleganapróbie
uchronieniasięprzedperspektywąchaosupoprzezgorączkoweposzukiwanie
nkatalizatorówporządku”wsytuacjipozornejsynchronizacjizjawiskifazprzy
jednoczesnymbrakustrukturalnychwspółzależności9.Współczesnaglobalna
rzeczywistośćjawisięjakoefektagregacjiluźnopowiązanych,anierzadko
wykluczającychsięzjawiskiprocesów,którychostatecznąkonfiguracjętrudno
przewidzieć,atymbardziejopisać.NiklasLuhmannwskazujewtymkontekście
nasłabośćwspółczesnejsocjologii,któraniezdołałajeszczensteoretyzować”rze-
czywistościspołeczeństwaponowoczesnego,nieposiadającegojakdotądswojej
społecznejreprezentacji.Mimosporegonaciskukładzionegowewspółczesnych
koncepcjachsocjologicznychnakategorięautorefleksyjności,brakwjegoocenie
teoriiwychodzącychpozanwiwisekcjeklasyków”tejdyscypliny,którepozwoli-
łybyzgłębićwspółczesneprocesyspołeczne10.
Pluralizacjaimultiplikacjakrzyżującychsięwskaliglobalnejzjawiskwistot-
nysposóbwpływanazjawiskowładzy,któradotądstanowiłaistotnenarzędzie
porządkowaniarzeczywistości.nRządzićoznaczawiedziećdokądzmierzamy,
wierzyćwtoisprawić,byinniuwierzyli.Alejakrządzićwświecieniepewności,
wktórympunktyodniesienianieustanniesięzmieniają,aprzywódcypolityczni
zastanawiająsię,wktórąstronęskierowaćwzrok?”11.Jeślimożnamówićowładzy
wświecienglobalnegoantyporządku”
,towyłączniewkategoriachsterowności
systemujakocałości,którykażdorazowoobieraokreślonykierunek,choćnie
jestonefektemdecyzjiżadnegokonkretnegoośrodkawładzywrozumieniu
klasycznym.WujęciuLuhmannawspółczesnespołeczeństwastanowiąsystemy
autoreferencyjneisamowytwarzającesięwgęstejsieciprocesówkomunikacji.
Społeczeństwo—zaLuhmannem—tonrozległysystem,obejmującywszystkie
komunikacje,którereprodukujesięwsposóbautopojetycznyzapomocąwy-
7
Ibidem.
8
J.-P
.Gaudin:Pourquoilagouvernance?Paris:PressesdeSciencesPo,2002,s.26.
9
J.Staniszkis:Władzaglobalizacji,s.10—11.
10
G.Skąpska:NiklasLuhmanniteoriasystemówspołecznych.Wstępdowydaniapolskiego.
W:N.Luhmann:Systemyspołeczne.Kraków2007,s.XVII—XVIII.
11
J.-P
.Gaudin:Pourquoilagouvernance?s.13.
