Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wszystkieokrętycesarza…
27
wrazzwybuchemepidemiiorazzałamaniemfinansówcesarstwabylizde-
cydowaniebardziejpotrzebninainnychodcinkachfrontu.Nawetjeśli
flotarzymskawokresiepanowaniaJustynianabyłaprzynajmniejczęścio-
woodnawiana,topodkoniecrządówtegonietuzinkowegowładcywzglę
-
dyfinansowemusiałyprzesądzićojejlikwidacjilubznaczącychredukcjach.
Istniejąceokrętywtymczasiemusiałybyćrozproszonepomiędzywieloma
portamiwItalii,naBałkanachiAfryce,ponieważscentralizowaniefloty
bezrealnegoprzeciwnikabyłomarnotrawieniemzasobów.
Szalejącazarazadoprowadziładokryzysudemograficznego
37
,którego
skutkiodczułazarównocesarskaarmia,potrzebującastałegodopływu
świeżychrekrutów38,jakicesarskiskarbiec39,którymusiałzostaćmocno
nadwyrężonyprzezzmniejszającąsięliczbępodatników.Wtakiejsytuacji
priorytetemmusiałastaćsięarmialądowa,któraosłaniałanoweistaregra-
nicecesarstwa,zwłaszczawsytuacji,wktórejpaństwostałosięniepodziel-
nymwładcąmórz.WładcywKonstantynopolunadalmogliwchwilach
potrzebywystawićflotęadhocskładającąsięzjednostektransportowych,
uzupełnionychonoweokrętywojenne,aletakapotrzebanienadcho-
dziła.Nowiprzeciwnicy,jakLongobardowie
40
,Frankowie,Słowianie
iniedługoponichAwarowie,niestanowilipodkoniecVIw.żadnego
37
NajdokładniejszyopispandemiiznajdujesięwzbiorowejpracyPlagueandthe
EndofAntiquity:ThePandemicof541-750,ed.L.Little,Cambridge2007.Naszcze-
gólnąuwagęzasługujetekstautorstwaH.N.Kennedyego,któryprzeprowadziłfascy-
nującąanalizęźródełarcheologicznych.SkutkiplagidobrzezobrazowałaP.Horden,
MediterraneanPlagueintheAgeofJustinian,[in:]TheCambridgeCompaniontothe
AgeofJustinian,ed.M.Maas,Cambridge2007,s.134-161.
38
PodsumowaniekwotwypłacanychżołnierzomwomawianymokresiedałP.Herz,
FinancesandCostsoftheRomanArmy,[in:]ACompaniontotheRomanArmy,ed.
P.Erdkamp,Oxford2007,s.308-313.Najlepszewyliczeniaznajdująsięjednakwpracy
W.Treadgold,ByzantiumanditsArmy284-1081,Stanford1995,s.141-148.Część
naukowcówsugeruje,żewybuchzarazypozwoliłnaprzeprowadzeniecięćizmniejszenie
obciążeniabudżetu:A.Lee,TheEmpireatWar,[in:]TheCambridgeCompanionł,
s.118.Wkażdymrazie,siłabojowaarmiizostałamocnoobniżona.
39NatematekonomiiVIw.cf.C.Morrisson,J-P.Sodini,TheSixth-Century
Economy,[in:]TheEconomicHistoryofByzantiumFromtheSevenththroughtheFifteenth
Century,ed.A.Laiou,Washington2002,s.165-214.
40
MonografiędziejówluduLongobardówprzedstawiłostatnioJerzyStrzelczyk
(Longobardowie.Ostatnizwielkiejwędrówkiludów,V-VIIIwiek,Warszawa2014).
