Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lingwistyczno-kulturowerefleksjenatematkulinariów
Przyrządzaniepotrawmacharakterzdecydowaniepozajęzykowy.Sposób
jegowerbalizacjimarównieżwymiarkonwencjonalnyinormatywny.Tria-
dazakresówtematycznychaktukulinarnego-wybóriocenasurowców,
przygotowaniepokarmóworazspożywanieposiłkujestpodstawąpodziału
językowegoaktukulinarnegonatrzydyskursy:dyskursojedzeniu,ojego
przygotowywaniuidyskursospożywaniujedzenia.Lingwistaopisujefor-
myjęzykowe,przezktórerealizowanesąwdanychwspólnotachjęzyko-
wychtrzywymienionetypydziałańkulinarnych(cyt.za:Żarski2008,16).
Sztukakulinarna-wedługŻarskiego-jestściślezwiązanazenstronąsub-
stancjalnąjęzyka”,np.strukturąsyntaktycznąprzepisukulinarnegoczysterowa-
niemprocesamikomunikacyjnymipodczasrozmowyprzystole,takżeaspektem
tematycznym,nktóryuwzględniamiędzyinnymikulturoweuwarunkowanie
izróżnicowaniespołecznepodstawowychczynnościitechnikkulinarnych(sma
-
żenie,pieczenie,gotowanie,ocenianieiwartościowaniepotraworazjęzykową
etykietębiesiadną)”(cyt.za:Żarski2008,16).
Słownictwokulinarne,któreobejmujeznacznączęśćleksykikażdego
językazewzględunakulturową,społeczną,identyfikacyjnąfunkcjępożywienia
iczynnościjedzenia(Witaszek-Samborska2005,7-9)2,odlatstanowiprzed-
miotdociekańjęzykoznawczych.JakpiszeMałgorzataWitaszek-Samborska,
autorkaobszernejmonografiipoświęconejsłownictwukulinarnemuStudianad
słownictwemkulinarnymwewspółczesnejpolszczyźnie(2005):nwzorceinormy
kulinarnegoobyczajustanowiązatemważnyelementkodukulturowego,za
pomocąktóregonaród,społeczeństwosięporozumiewaisamookreśla”(cyt.
za:Witaszek-Samborska2005,7).Słownictwokulinarne-rozumianezgodnie
zeznaczeniemprzymiotnikakulinarny[książk.]4związanyzprzyrządzaniem
potraw’(SJPPWN;WSJPPAN)
3
;4związanyzprzyrządzaniem,gotowaniem
potraw,dotyczącyumiejętnościgotowania;kucharski’(USJP2003,t.2,355)-
obejmujeswymzakresemnazwypotraw,napojówiproduktówspożywczych,
atakżeichformorazporcji,nazwyczynnościzwiązanychzprzygotowaniem
pożywienia,nazwynaczyńiurządzeńużywanychwkuchnioraznazwycech
potrawiichskładników.Wpolutymzwykleuwzględniasiętakżesłownic-
2
Pole
kulinaria
możebyćrozumianewąsko,gdyograniczonejesttylkodorodzajówpo-
karmów(nazwpożywienia),lubszerzej,gdyobejmujetakżeokreśleniadotycząceużywek,
nazwyosóbzwiązanychzprzygotowywaniemjedzenia,miejscprzeznaczonychdotegocelu
orazczynnościzwiązanychzjedzeniemijegoprzygotowywaniem.Wpotocznym,zdrowo-
rozsądkowympostrzeganiuświatazpożywieniemłącząsiętakieklasysemantyczne,jak:
przyrządzaniejedzenia,czynności,miejsca,osobyzwiązanezjedzeniem,sprzętykuchenne,
miary,używki(Batko-Tokarz2021,29-30).
3
https://sjp.pwn.pl/slowniki/kulinaria.html;https://wsjp.pl/haslo/do_druku/20799/kulinarny
(datadostępu:27.06.2023).
9
