Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miastotrzechnacji
NaprzestrzeniwiekuliczbaszlachtymającejswojeposiadłościwKa-
mieńcuulegałazmianie.W1721r.ichdomostwaznajdowałysięwcentrum
miasta:wRynkuPolskiminaprzylegającychdoniegoulicach48.Niektóre
należącedoszlachtydomybyłyniezamieszkałe,aniektórebyływydzierża-
wioneŻydom,jaknaprzykładkamienicapaniAksentowej(ŻydZelman),
czykamienicazwanaPanieńską(ŻydIdzko)49.Zprzeprowadzonegospisu
wynika,żedoszlachtynależałowtedy54posiadłości,zczegojakodomy
określano22,jakokamienice8(wtympodwieposiadalipanowieŁosiowie
ipanŁązieński),jakodworki6ijakodwory18.Opróczzwykłejszlachty,
wKamieńcuposiadaliwtedyswojedomostwarównieżurzędnicykoronni
iziemscy,m.in.podstolipodolskiWojciechLanckoroński(dom),wojewoda
podolskiStefanHumiecki(dwór),łowczypodolskiWasilkowski50(dwór),
kasztelanlubelskiAdamSzaniawski(dwór),generałpodolski51JanStani-
sławKątski,sędziakamienieckiPerłowiecki52(dwór)orazstolnikpodol-
skiStanisławPiotrTelefus.Napodstawiezachowanychmateriałówmożna
wyciągnąćwniosek,żepierwszejpołowieXVIIIstuleciaszlachtachętnie
zamieszkiwaławKamieńcu.Osiedlaniusięjejtamsprzyjałburzliwyokres
działańwojennych,jakiewtymmomencietoczyłysięnatychwschodnich
terenach,iwzmożonejaktywnościhajdamaków.
Sporządzonaw1734r.lustracjaKamieńcaPodolskiegopodaje,żeaż
96posiadłościnależałodoprzedstawicielitegostanu(stanowiłoto20,2%
z475wszystkichbudowli)53.Wichposiadaniubyło11kamienic,5domów,
1domek,8dworów,67dworków,2sklepiki,1rezydencjai1pałac54.Jak
słuszniezauważyłMykołaKrykun,lustracjaniejestpełna—nieobejmuje
48KonotacjadomówszlacheckichiduchownychwKamieńcu1721r.,APKr.,ZbiórRu-
sieckich151,t.I,s.803–805.
49Tamże,s.803.
50JednakJózefWasilkowskijakołowczypodolskiwystępujedopierood1727r.,zob.
UrzędnicypodolscyXIV–XVIIIw.Spisy,opr.E.Janas,W.Kłaczewski,J.Kurtyka,
A.Sochacka(red.A.Gąsiorowski),Kórnik1998,s.76.
51Tytułgenerałapodolskiegobyłprzypisywanystarostomkamienieckim.
52Niconimniewiadomo,mógłbyćsędziągrodzkim.Natomiastsędziąziemskimbył
wtedyKarolMaksymilianKruzer,zob.UrzędnicypodolscyXIV–XVIIIw...,s.110.
53M.Kрикун,ЛюсmраціяКам’янця–Подільського1734р.(допиmанняпро
жиmловийфондукраїнськогомісmауXVIIIсm.),„Українськийaрхеографlчний
щорlчник”,випуск2,Київ1993,с.201.
54Tamże,s.216–217—autornieuwzględniłjednakpałacunależącegodowojewody
podolskiego—zob.LustracjacałegomiastaKamieńcaPodolskiegoodkomendero-
wanychoficerówtakkamienic,dworków,domówycałegoDuchowieństwatakszla-
checkichjakoymiejskichwKamieńcu22Marty1734,APKr.,PodhVII1/4.
56
