Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Mickiewicziświatżydowski
dramatu,gdyżwperspektywieetnograficznejodnajdujemy–oczym
pouczaksiążkaKatarzynyKornackiej-Sarełopt.Motywykabalistyczno-
-frankistowskiewnDziadach”AdamaMickiewicza–znaczącepowinowactwa
rytuałuitreścietyczno-antropologicznychświętaDziadówzduchowo-
ściąirytualizacjążyciafrankistóworazchasydów.Autorkaprzekonu-
26
je,żewszystkiezjawyfipojawiającesięwdrugiejczęściDziadówstanowią
wizualizacjęmotywówzaczerpniętychzkabalistyczno-sabaistyczno-fran-
kistowskiejtradycji,bardzozresztązbliżonejdoobyczajowościpolskich
chasydów”.
27
TakżesposóbreligijnegożyciaGustawazIVczęścidramatumoże
przywoływaćpostawężydowską.PosceniesamobójstwaGustaw,choć
fisztyletwbiłdorękojeści”(III,89),prowokacyjniestoi,zaprzeczając
zwykłemurozumieniurzeczywistościprzezKsiędza.Duchownyfijeszcze
wautoryteciekościelnymszukaucieczkiprzedśmiertelnątrwogą,która
googarnia”.
28
WtedyGustawstawiagoprzedostatniąpróbą–odzywa
sięfiGłoszkantorka”,głosduchapokutującego.NakrzykKsiędza,któ-
ryuwierzyłwupiora,azapomniałofizdrowymrozumie”iotymfiwco
zalecawierzyćKościół,matkanasza”(III,91),Gustawodpowiadasło-
wamibędącymimanifestacjąromantycznejwolności,aleiromantycznej
więzizNajwyższym:
Wstydźsię,wstydźsię,mójojcze,gdzierozum?gdziewiara?
Krzyżjestmocniejszyniżliwszyscyludzietwoi,
AktosięBogaboi,tensięnicnieboi.
(III,93)
Kategoriabogobojności,łączącawiaręzetosem,ontologięzmoral-
nością,wpisujesięwjudaistycznyfideizm.StanisławKrajewskipodkreśla,
żefiwjudaizmieczęściejniż«wierzący»mówisię«bogobojny»”.
29
26Zob.K.Kornacka-Sareło,Motywykabalistyczno-frankistowskiewnDziadach”Adama
Mickiewicza,Poznań2016.
27Tamże,s.57-58.KsiążkaKatarzynyKornackiej-Sarełoukazałasię,gdystudium
Mickiewicziświatżydowskibyłojużnapisane,stądniewszystkie,bardzopożyteczne
ipoznawczoważkiespostrzeżeniabadaczkiudałosiętuwykorzystaćiprzedstawić.
28Z.Stefanowska,Próbazdrowegorozumu,[w:]taż,Próbazdrowegorozumu.StudiaoMickie-
wiczu,Warszawa1976,s.40.
29S.Krajewski,Żydzi.Judaizm.Polska,Warszawa1997,s.41.
