Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nym.Naniecierpliwośćmłodegopokolenia,nasamozadowoleniewnaszychszeregach
iwreszcienawsparcieobozuimperialistycznego,któryzarównodziś,jakijutrobędzie
dążyłdotego,byPolskabyłanajsłabszymogniwemwspólnotysocjalistycznej.
Byłobyniewybaczalnymbłędempolitycznym,gdybyśmyzlekceważyliprzeciwnika.
Tojużnietensam,cowlatach1980-1981.Tendzisiejszyniedemonstrowałbytakjaw-
nieswejwrogościdosocjalizmu.Dziśnieoświadczyłbybuńczucznie,żenwojskoimi-
licjajestznami,azbezpieczeństwemdamysobieradę”,dziśniewysunąłbyhasławalki
owładzę,leczdążyłbydowmówieniaspołeczeństwu,żemaprogrampozytywny.
Comożemyprzeciwstawićtym,którzynierezygnujązpróbodwróceniabieguhisto-
rii?Przedewszystkimodwagęspojrzeniarzeczywistościwtwarziumiejętnośćwycią-
ganiawnioskówzezmieniającychsięwarunkówwewnętrznychizewnętrznych.
Rezultatydotychczasowegowdrażaniareformygospodarczejniesązgodneznaszy-
mioczekiwaniami.Gospodarkaniekroczyenergicznymkrokiempodrodzeintensyfika-
cji.Przyczynytejsytuacjitkwią,jaksię.wydaje,wpołowicznościnietylerozwiązańile
działań.Wkrajubiednymizacofanym,atakimbyłajeszczePolska30lattemu,wspo-
sóbwyraźnyzaistniałasprzecznośćmiędzyefektywnościągospodarcząiracjonalizmem
działańekonomicznych,którepreferująkwalifikacjeiwydajnośćwyżejkwalifikowa-
nych,nawetobrotnych,asprawiedliwościąspołeczną,któranakazujedbaćosłabszych
ibiedniejszych.Rozwiązywaliśmytęsprzecznośćniebezbłędówipomyłek,generalnie
wduchusprawiedliwościspołecznejitemuzawdzięczaliśmywielkiawanscywiliza-
cyjnynarodu.Leczpodwzględemefektywnościiracjonalnościgospodarkizostaliśmy
wtyle.Czasyzacofaniaibiedyjużminęły,aleowasprzecznośćtkwiwświadomości
społecznejidajeosobieznaćwpraktyce.
Dziśmusimyśmiałoiodważnie,bardzoodważnie,przyjąćzałożenie:sprawiedli-
wośćprzedewszystkimnapodstawieefektywności,.Efektywnośćpracydoranginaj-
wyższejpodniósłwczorajwswymwystąpieniutowarzyszpremierZbigniewMessner.
Dotychczaszasadysprawiedliwościidealizowałoprzedewszystkimpaństwoprzezusta-
wysocjalneidecyzjegospodarcze.Byłatoijestdużazdobycz,alegwarantowananiejako
administracyjniesprawiedliwośćniezawszewspieraefektywność.Śmielejmusimywpro-
wadzaćobokniejiinnąsprawiedliwość-realizowanąprzezmechanizmgospodarczy,przez
prawoekonomiczne.Istniejesporoczynnikówblokującychdokonaniekrokówwtymkie-
runku,bowiemsprawiedliwośćrealizowanaprzezmechanizmgospodarczyniesłuchazarzą-
dzeń,niemożnateżnaniejniczegowymusićprzezstosowanieróżnychformnacisku.
Wtymkontekściepragnęzwrócićuwagęnapewneschorzeniaisłabościzrokuna
rok-niestety-powtarzającesię,któreograniczajądynamikęnaszegosystemuspo-
łeczno-gospodarczego.Niekierujętychuwagpodkonkretnymadresem,bowiemchodzi
ozjawiskaspołecznetkwiące-jaksądzę-wnaszejświadomości.
Popierwsze-koniecznesąenergiczneiniepołowicznedziałanianarzecztworzenia
wgospodarceuspołecznionej,bowniejpracujewiększośćPolaków,warunkówumoż-
liwiającychmaksymalnewykorzystywaniezdolnościjednostekdoprzejawianiainicja-
tywy.Wodczuciuspołecznymjednostkapełnainicjatywy,ambitnaztrudemosiągaza-
mierzonycel.
38
