Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czyteżzAustrii,pisałopowojnieobraterstwiebroniitp.Niezawszebyłotakidyl-
licznie.Niektoinny,jaksamFalkenhaynokreślałAustriakówmianem„padliny”(Ka-
daver)
76
.ZniemniejsząniechęciątraktowaliswychsprzymierzeńcówHindenburg
iLudendorff
77
.Takżepozostalidowódcywspominaliozgrzytachpomiędzyżołnie-
rzamisojuszniczycharmii.Wkażdejpanowałprzecieżinnyduchimentalność,lecz
tozwykleNiemcytraktowaliswojegosojusznikazwyższością,aczasempogardą.
Równieżwpolskichpamiętnikachidiariuszachztegookresuzostałyutrwalo-
neuprzedzeniainiechęć,zjakimitraktowalisiępoddanizaprzyjaźnionychprzecież
monarchów.TeantagonizmydostrzegłmiędzyinnymirodowitymieszkaniecKon-
gresówkiksiądzJózefRokoszny,pisząc:„TychAustriakówNiemcymajazanic.(…)
Widziałemjakżandarmsurowoprzemawiałdooficerówaustriackich”
78
.Także
wpóźniejszymokresiesytuacjasięniezmieniła.„MiędzyNiemcamiaAustriakami
jestwzajemnaniechęć–zwracałuwagęRokoszny,przyglądającsięwizycieKaisera
wRadomiu–oficerowieaustriaccystojącygromadkaminaulicy,wczasieprzejazdu
Wilhelmaniesalutowalimu.(…)Publiczniemówiąoficerowieowzajemnejniechę-
ci,trzymająsięosobno,wrezultacieunikająsię”
79
.Tesamezjawiskadostrzegałtakże
innyduchowny,kapelanIIBrygadyLegionów,ksiądzKazimierzNowinaKonopka.
Wielokrotniebyłonświadkiemodwiedzinwbrygadziepruskichoficerów,którzy
„wyrażali(…)wielkąsympatiędlaLegionistów,zprzekąsemwyrażającsięoAustria-
kach,zaichnieudolnośćibrakenergii”
80
.Wartowięczwrócićuwagę,żeinaniwie
wojskowegokoleżeństwadochodziłopomiędzysojusznikamidozgrzytów.
76
E.Vietsch,BethmannHollweg,s.239.
77
Wlistopadzie1916r.LudendorffskarżyłsięHarremuKesslerowi(późniejszemupierwszemudy-
plomatycznemuprzedstawicielowiNiemiecwPolscew1918r.)wKwaterzeGłównejnaswego
sojusznika:„WenndieÖsrerreicherdochnurhalbsogutwärenwiedieFranzosen!Dannwäre
derKriegschonlängstzuEnde.DieverderbeneinenjedenPlan”.HarryGrafKessler,DasTa-
gebuch1880–1937.SechsterBand1916–1918,Stuttgart2006,s.106.Natentematzob.m.in.:
J.Stürgkh,ImDeutschenGroßenHauptquartier,Leipzig1921,s.134;Steinv.Erlebnisseund
BetrachtungenausderZeitdesWeltkrieges,Leipzig1926,s.164.
78
J.Rokoszny,DiariuszWielkiejWojny,Kielce1998,t.I,s.166.
79
Tamże,t.II,s.36.
80
K.N.Konopka,WspomnieniawojenneKapelanaIIBrygadyLegionówPolskich,Kraków1993,
s.98.
37
