Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JacekMigasiński,uczeńBarbarySkargi
33
idziełzczasówminionychmoże,anawetpowinnapojawićsięinformacjana
tematwspółczesnychnawiązańikontynuacji.Jestonajednakzawszeograni-
czonadowyraźnychodniesień:opracowań,cytatów,inspiracji.Jestrejestracją
śladówprzeszłościwteraźniejszościidei,aniediagnozowaniemteraźniejszości
przezprzeszłośćidei.Drugąstronątegomedalu,toznaczyrozgraniczenia
przeszłościiteraźniejszościidei,jestpotrzebadiagnozystanuaktualnego,tego,
cojestfilozofiąwspółczesną.Używasiędotegoróżnychnarzędzi,aledwanaj-
ważniejszeznichtoodcięcieintelektualnegondziś”odnwczoraj”,wskazaniepro-
guwspółczesności,oraznakreśleniemapymyśliwspółczesnej.Codotego
drugiego–zakładamy,żewspółczesności(jakzresztąchybażadnegomomentu
wdziejówmyślenia)niedasięzredukowaćdojednejformuły.Kształtkażdej
formacjiintelektualnejwspółtworzązróżnicowanenurty,azadaniemhistory-
kafilozofiijestwydobycietego,cojełączypomimowszystkichróżnic:wspól-
negohoryzontupoznawczego,wspólnychregułsensulubwspólnejepisteme.
Zazwyczajjesttotrudniejszeniżmogłobysiępoczątkowozdawać.
W1978rokuSkargaprzygotowałaantologięUproguwspółczesności.Zdzie-
jówdoktrynantypozytywistycznych.Wstępdotegotomuzawierapróbęokreśle-
nia,czymjestfilozofiawspółczesna.Otóżwspółczesnośćzaczynasiętam,gdzie
kończysiępozytywizm,wdobieprzełomuantypozytywistycznego.Filozofka
odrzucajednakdwamity:radykalnegocięcia(przekonanie,żemożnajedno-
znacznieoddzielićpozytywizmodpóźniejszychtendencjiantypozytywistycz-
nych–zazwyczajjesttoniemożliwenawetwobrębiemyślijednegoautora)oraz
symetrii(przekonanie,żewdziejachmyśleniawystępowałydwasymetryczne,
przeciwstawnesobienurty,np.racjonalistycznyiirracjonalistyczny,realistyczny
iidealistyczny,materialistycznyispirytualistyczny,monistycznyidualistyczny
bądźpluralistycznyitd.,zktórychtojeden,todrugibrałgórę).Autorkęinte-
resujemyślwruchu–nietaskrystalizowana,unieruchomionawpodręczniko-
wychformułkach,leczokresprzejściowy.Prógwspółczesnościniemaostrych
konturów,leczjestprocesemintelektualnymorozmytychgranicachzakre-
sowych(jeślichodzioczasidobórautorów).Możnajednakwskazywaćfigu-
rypoczątkuwspółczesności.Chybanajmniejsprzeciwówwzbudziobsadzenie
wtejroliHusserla,prekursorawiększościgłównychnurtówfilozofiidwudzie-
stowiecznej.DlaSkargijednakrównieważnybędzieBergson–myśliciel,któ-
ryucinakłopotypozytywistycznegointelektuiotwieraperspektywęnanowe
tendencjemetafizyczne.
RóżnicawarsztatówSkargiiMigasińskiegojakohistorykówfilozofiiwynika
więczróżnicyjednejgeneracjiintelektualnejmiędzynimi.Skargaprzeszłaod
myśleniakostiumowego,wktórymopismyśleniaminionegomożebyćzarazem
diagnoząpewnychzjawisklubzagadnieńmyśliwspółczesnej,domyśleniaroz-
graniczającegointelektualnąprzeszłośćodteraźniejszości.Mimożepierwszy
