Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Środkiwyrównawczenarzeczkobiet.Rekonstrukcjapojęcia
międzynarodowym.Pojęcienpozytywnychobowiązków”jestprzywoływane
natomiastniekiedywdyskusjinadrelacjąpomiędzystosowaniemśrodków
wyrównawczych,aogólnymiobowiązkamipaństwwynikającymizzakazu
dyskryminacjizewzględunapłeć31.Kwestiatazostanieszerzejomówiona
wdalszejczęściksiążki.
1.3.Wybranekrajoweporządkiprawne
Najbardziejznanymokreśleniemszczególnymdladanegokrajowegoporząd-
kuprawnegosąndziałaniaafirmatywne”32(affirmativeaction).Termintenjest
charakterystycznydlaUSA,gdziezostałużytyporazpierwszyjużw1935r.
wNationalLaborRelationsAct33.Zyskałonpopularnośćwlatach60.i70.
ubiegłegowiekuzasprawąkrokówlegislacyjnychnakładającychnapracodaw-
cówamerykańskich(wszczególnościrealizującychzamówieniapubliczne)
określoneobowiązkizwiązanezestosowaniemdziałańafirmatywnych34.Ich
wprowadzeniewiązałosięzpowszechnądyskryminacjąosóbczarnoskórych
wwieludziedzinachżycia.Naprzestrzenilatkształtdozwolonymdziałaniom
afirmatywnymnadałazarównopolitykakolejnychrządów,jakiorzecznictwo
amerykańskiegoSąduNajwyższego.Działaniaafirmatywnestałysięjednym
znajważniejszychelementówamerykańskiejpolitykiantydyskryminacyjnej,
wszczególnościwsferzezatrudnieniaidostępudoedukacji,stosowanymjak
antidotumzarównonadyskryminacjęrasową,jaki(choćwmniejszymzakre-
sie)dyskryminacjękobiet35.
Jednocześniepodejmowaniedziałańafirmatywnychwywołałowielekon-
trowersji,zarównoprawnych-związanychwdużejmierzezrygorystycznym
31Zob.np.L.Waddington,M.Bell,Exploring…,s.1519inast.
32Wpolskiejliteraturzetermintenjesttłumaczonyzarównojakonakcjaafirmatywna”
,jak
indziałaniaafirmatywne”(zob.np.P
.Domagała,AkcjaafrmatywnaworzecznictwieSąduNaj-
wyższegoStanówZjednoczonych,w:Zproblemówbezpieczeństwa.Prawaczłowieka,red.T.Ja-
sudowicz,J.Gierszewski,P
.Zientkowski,Chojnice2012;M.M.Wiszowaty,Sprawiedliwośćślepa
czywrażliwanakolory?AkcjaafrmatywnaazasadarównościwnajnowszymorzecznictwieSądu
NajwyższegoStanówZjednoczonychdotyczącympreferencjirasowychprzyubieganiusięoprzyję-
cienastudia,nGdańskieStudiaPrawnicze”
,XXXV/2016;D.Hejwosz,Działaniaafrmatywnena
UniwersytecieHarvarda,nKultura-Społeczeństwo-Edukacja”
,1/2012).Proponowanesątakże
innewariantytłumaczenia,jakndziałaniawspierające”(S.Frankowski,R.Goldman,E.Łętow-
ska,SądNajwyższyUSA.Prawaiwolnościobywatelskie,Warszawa1997,s.75inast.).Posługuję
sięwersjąndziałaniaafirmatywne”
,kierującsięanalogicznymtłumaczeniemwprawieUEter-
minunpositiveaction”jakondziałaniapozytywne”
.
33P.H.Schuck,AfrmativeAction:Past,PresentandFuture,nYaleLawSchoolPublicLaw&
LegalTeoryWorkingPaperSeries”
,WorkingPaper,11/2002,s.47.
34Ibidem,s.47-54.
35Zob.m.in.F.E.Davis,AfrmativeAactionintheUnitedStatesandItsApplicationtoWom-
eninEmployment,Geneva1993;R.B.Levinson,Gender-basedafrmativeactionandreverse
genderbias:BeyondGratz,ParentsInvolved,andRicci,nHarvardJournalofLaw&Gender”
,
34/2011.
26
