Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wieka.albowiemnieprzezposiadanie,leczzasprawąposzukiwaniaprawdy
jegopotencjesięposzerzają,awtymtylkojegocorazwiększadoskonałość
leży.Posiadanieczyninieruchliwym,gnuśnym,pysznym.–
jeślibyBógtrzymałzamkniętąwprawicyswejcałąprawdę,awlewicyjeden
jedyny,ciągleżywypopędkuprawdzie,zzastrzeżeniemwszakże,iżbyzawsze
iwieczniebłądzićprzyszło,irzekłdomnie:wybieraj!zpokorąprzypadłbym
dojegolewicyipowiedział:Ojczedaj!czystaprawdadlaciebiejestprzecież
tylko!(EineDuplik,lessing1970-1979,t.VIII:32-33)
Prawdazawszepozostajedlalessingatajemnicą,jestzakrytara-
czejniżobjawiona,bardziejnwewnętrzna”niżnzewnętrzna”,zależna
wreszcieodkontekstu,wjakimjestformułowanaidojakiegosię
odnosi.wreligiito,colessingzwykłokreślaćmianemprawdywe-
wnętrznej,jawisięjakojejnajwiększemisteriuminiezaprzeczalny
priorytet:
zjejwewnętrznejprawdynależywyjaśniaćprzekazypisane,zaśżadnepisane
przekazyniemogądaćjejwewnętrznejprawdy,jeżeliwniejtakiejniema
(ibidem,t.VII:458-459).
Prawdawreszcierodzisięjedyniewdialogu,jestefektemprowa-
dzonegosporu,zwyciężatam,gdzierodzisiępolemikaiścierają
racje:
Niechajbędzie,żenigdyjeszczeprawdaniezostałaustalonanaskuteksporu:
toitakwkażdymsporzeprawdaodnosiłazwycięstwo.Spórpodsycałbadaw-
czegoducha,sprawiał,iżbezustanniechwiałysięprzesądyipozory;jednym
słowemniedopuszczał,iżbyprzypudrowananieprawdanamiejscuprawdysię
utrwaliła(WiedieAltendenTodgebildet,
ibidem
,t.VI:407).
Parafrazującsłowalessingaowyższościposzukiwaniaprawdy
nadjejdomniemanymposiadaniem,pastorGoezeodpowiedział:
jeślibyBógtrzymałprzedemnąwprawicyswejjedenjedyny,ciągleżywy
popędkuprawdzie,alezzastrzeżeniem,iżbymizawszeiwieczniebłądzić
22
