Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.7.Strukturageograficznawymiany
43
Usuwaniubarierpozataryfowychsłużyprocesmiędzynarodowejstandaryza-
cjiinormalizacji,realizowanyprzeztakiemiędzynarodoweinstytucje,jakŚwia-
towaOrganizacjaNormalizacyjna(InternationalStandardizationOrganiza-
tion,ISO),czyinstytucjeregionalne,jakeuropejskieorganizacjenormalizacyj-
ne(CEN,CENELEC,ETSI).WażnąrolęodgrywaWTO,działającanarzeczli-
kwidacjibarierzwiązanychzróżnicaminarodowymiwzakresiestandardów
ochronyśrodowiska,ochronykonkurencji,handlowychaspektówochrony
własnościintelektualnej(protokółwzakresieTRIPsTrade-RelatedIntellec-
tualPropertyRights),handlowychaspektówpolitykiinwestycyjnej(Trade-Rela-
tedInvestmentMeasures,TRIMs),dostępudorynkuusług(GATS).
KluczowajesttakżerolaWTOwdefiniowaniuzasadudzielaniapomocypu-
blicznej.Nastandardachtejorganizacjiopartezostałyprzepisykontrolipomo-
cypublicznejwUniiEuropejskiej.WedługWTOnarzędziawsparciakrajowego
przyjmująpostaćpomocypublicznej,jeślispełnionenastępującekryteria:
1)powstajekorzyśćdlaadresatabeneficjentapomocy.Oznaczato,żepod-
miotuzyskujekorzyśćekonomicznąlubfinansowąprzekraczającąnormalne
efektyosiąganewtokujegodziałalności.Beneficjentjestpreferowanywstosun-
kudopozostałychpodmiotów,którezpomocyniekorzystają,awięcpod
tymwzględemdyskryminowane.Faworyzowaneniektóreprzedsięwzięcia
lubprodukcjaniektórychdóbr,cooznacza,żeniemamydoczynieniazkonce-
sjąogólnegozastosowania.Pomocąstajesięprzykładowoulgapodatkowadla
wybranychfirm,dlawybranychgałęziczyobszarów(takichnaprzykład,jak
specjalnestrefyekonomiczne),niestanowijejnatomiastgeneralnaredukcjapo-
datkówdlawszystkichosóbprawnychczyfizycznych;
2)finansowalubekonomicznapomocjestudzielanaprzezpaństwowszero-
kimtegosłowaznaczeniulubzapomocąpaństwowychzasobów.Oznaczato,
żepomocąnietylkobezpośrednietransferyzbudżetówcentralnych,regio-
nalnychilokalnych,leczrównieżwsparcieudzielanefirmomprzezprzedsię-
biorstwapubliczne(państwowe,komunalne).
WKodeksieosubsydiachWTOwyróżniasiępomoczakazaną(czerwoną),
doktórejnależągłówniesubsydiaeksportowe;pomocpodlegającąsankcjom
(żółtą),obejmującąsubsydiawyrządzająceszkodękrajowemuprzemysłowilub
powodującepoważnyuszczerbekinteresówinnegokraju;orazpomocdozwo-
loną(zieloną)przeznaczonąm.in.natakieprzedsięwzięcia,jakwsparcieregio-
nów,badańnaukowychipracrozwojowych,edukacjiikształcenia.
1.7.Strukturageograficznawymiany
Strukturęgeograficznąhandluświatowegotworząudziałyposzczególnych
krajówlubgrupkrajówwświatowymeksporcieiimporcie.Grupowanie
krajówmożeopieraćsięnaróżnychkryteriach.Kryteriummożebyćdomi-
nującyudziałwświatowejprodukcjiihandlu,czegoprzykłademjestwyod-