Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ZaryshistoriiIPA
inthephoneticsofEnglish,CertificateofProficiencyinthephoneticsofFrench,
CertificateofProficiencyinthephoneticsofGerman)napodstawiepozytywnie
zaliczonegoegzaminustałosiękolejnymelementemdziałalnościTowarzystwa
(obecnieprzyznajesięcertyfikatyznajomościfonetykiangielskiej).
Narok1911datujesiępoczątektrwającejdodzisiajtradycjipublikowania
wbiuletynieTowarzystwabajkioWietrzePółnocnymiSłońcu2.Opowiastka
tatranskrybowanabyłafonetycznielubfonologiczniewróżnychjęzykach
jakopróbkatranskrypcjiilustrującejfonetykęlubfonologiędanegojęzyka
orazsposóbwykorzystaniaIPAdozapisuwymowydanegojęzyka.
Wroku1914Towarzystwomiałonajwiększąliczbęczłonków–1751
w40krajach.Wtymrokupowstałpierwszyzbiórartykułówfonetycznych
wydanychwtomieMiscellaneaPhoneticawroku1925.Kolejnetomyukazały
sięwlatach1954i1958.WybuchIwojnyświatowejprzerwałdziałalnośćAPI
(wokresieodpaździernika1914dogrudnia1922rokunieukazałsiężaden
biuletynTowarzystwa).
W1971rokuzmianieuległanazwabiuletynuTowarzystwa.Wydawany
od1889rokupodnazwąLeMaitrePhonetiquezmieniłnazwęnaJournalof
theInternationalPhoneticAssociation.Oficjalnymjęzykiembiuletynustałsię
(jakpierwotnie)językangielski.Wtymrównieżrokubiuletynprzestałbyć
wydawanywcałościwtranskrypcjifonetycznej.Niezaprzestanojednakdru-
kowaniapróbektranskrypcjiwypowiedziwróżnychjęzykachnaturalnych.
Wroku1989odbyłsiękongresMiędzynarodowegoTowarzystwaFone-
tycznegowKiloniipoświęconyreformieIPA.Wprowadzonowówczaswiele
nowychsymboli(m.in.symbolesamogłosekśrodkowych),awieledotychcza-
sowychwymieniono(np.diakrytypalatalności,symbolemlasków).Rozpoczęto
równieżopracowywaniedwóchnowychzestawówsymboli:tzw.Ext[ended]IPA
(dosł.Poszerzony/rozszerzonyIPA)iVo[ice]Q[uality]S[symbols](dosł.‘Symbole
jakościgłosu’
3
).Wtymrokurozpoczęłysięrównieżpracenadkomputero
-
wymikodamidlasymboliIPA.Napodstawiezgłoszonychpropozycjiustalono,
iżkażdysymbolIPApowinienotrzymaćprzypisanytylkojemutrzycyfrowy
numer,tzw.numerIPA(ang.IPANumber).Numerytezostałypołączone
zsymbolamizgodniezichrozłożeniemwnowejtabelisymboli.Oznaczenia
15
2
Otowersjaangielska:„TheNorthWindandtheSunweredisputingwhichwasthestronger,
whenatravelercamealongwrappedinawarmcloak.Theyagreedthattheonewhofirst
succeededinmakingthetravelertakehiscloakofshouldbeconsideredstrongerthanthe
other.ThentheNorthWindblewashardashecould,butthemoreheblewthemoreclosely
didthetravelerfoldhiscloakaroundhim;andatlasttheNorthWindgaveuptheattempt.
ThentheSunshinedoutwarmly,andimmediatelythetravelertookofhiscloak.Andsothe
NorthWindwasobligedtoconfessthattheSunwasthestrongerofthetwo”(IPA,1999:44).
TłumaczenieoraztranskrypcjębajkiwymówionejwjęzykupolskimwopracowaniuWiktora
Jassemazamieszczonowrozdziale10.
3
Angielskiterminvoicequality(voicequalitysetting)definiowanyjestjakozbiórcech,które
występują(wróżnymnasileniu)całyczaspodczasmówienia,sątypowedladanejosobyista-
nowią–jakpiszeJohnEsling(2006:470)–backgroundcharacteristicsperceivedasthemost
constantorpersistentovertime.Jesttowięcpojęciezbliżonedocechprozodycznych,przy
czymróżnicatkwiwsystemowymwykorzystaniuobuzjawisk:cechyprozodycznemogąpeł-
nićfunkcjefonologiczne,podczasgdycechyjakościowepozwalająrozpoznaćmówcę,określić
jego„akcent”,pochodzenielubniedoskonałościwymawianiowe.Pozatymwzakresangiel-
skiegovoicequalitywchodząniecoinnecechyniżzjawiskatradycyjniezaliczanedoprozo-
dycznych,amianowicie:ułożenieartykulatorów(labializowaniewszystkichgłosek,unosa-
wianiewszystkichgłosek,przesuwanieszczękidoprzodupodczasartykulacjiitp.),ułożenie
krtani(wysokie,niskie),wysokośćtonu,odmianyfonacji(zob.Esling,2006:472).Wobec
brakupolskiegoodpowiednikaproponujęwtejpracydosłownetłumaczenieangielskiegoter-
minuvoicequality,czyli„jakośćgłosu”.
