Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
CzęśćI."Wspólnotypamięci”WielkiegoGłodu1932-1933
społecznościzatemwspominanie,kultywowanie,rytualizowaniewspól-
nejprzeszłościjestjejpodstawowymcelem,nietylkozaśokreśleniem
cechłączącychjejczłonków.
Najczęściejprzytaczanądefinicjąnwspólnotpamięci”jesttazapro-
ponowanaprzezMaurice’aHalbwachsa.Wjegoprzekonaniunwspól-
notapamięci”(lacommunautédesouvenir)torealnażywagrupa
społeczna,którazostałapołączonanaskutekwspólnegodoświadczenia
przeszłości,posiadaikultywujewłasnejejobrazy(tzw.figurypamięci),
wartościowanewewłaściwytylkojejsposób28.Wprzekonaniubada-
czawewnątrzkażdejspołecznościrozwijająsięwyjątkowepamięci
zbiorowe,którekultywująpamięćowydarzeniachważnychwyłącznie
dlanich.Pamięćtatymbardziejprzybieranaznaczeniu,immniejjest
bezpośrednichświadkówdanychwydarzeń.Każdyczłowiekjednocześ-
niealbopokoleinależydokilkunwspólnotpamięci”.Dotegokażda
takagrupazwężasięiposzerzawczasieiprzestrzeni.
WpracachJanaAssmannamamyzkoleidoczynieniazpojęciem
Erinnerungsgemeinschaft,czylinwspólnotąpamiętania/wspominania”.
Grupaspołecznaokreślającasięjakonwspólnotapamięci”,wjego
opinii,skupiasięnadwuaspektachfunkcjonowania:specyficznym
charakterzeitrwałości.Konstruującswójobrazzewnętrzny,podkreśla
własnąwyjątkowość,wewnątrzgrupynatomiaststarasięzacierać,
istniejącesiłąrzeczy,różnice.Gdybygrupadostrzegławewnętrzną
przemianębądźzróżnicowaniestałobysiętrudnedozaakceptowania,
toprzestałabyistnieć.nWspólnotypamięci”sąjednakgrupaminasta-
wionyminatrwanie,dlategostarająsięzacieraćróżnicewewnętrzne
poprzezodpowiedniąselekcjępamiętanychfaktów,którazapewnia
właśniepoczucieciągłości29.
WkoncepcjiIwonyIrwin-Zareckiejnwspólnotapamięci”towspólny
mianownikdlagruppołączonychwspólnymdoświadczeniemprzeszło-
ści.Wjejprzekonaniubowiemwspólnecierpieniealboprzynależność
28
M.Halbwachs,Społeczneramypamięci,tłum.iwstępM.Król,Warszawa
2008,s.225.
29
J.Assmann,Pamięćkulturowa…,s.55-56.
