Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DygresjaomiejscuBrzozowskiego
[ś]esejartystyczniedoskonałypowstaćwtedytylkomoże,gdyprzed-
miotjestjużprzedtemdokładniezbadany[ś],żenadajesięlepiejdo
zamkniętychniżdorwącychsięjeszczeistającychwkażdejchwilipro-
cesówmyślowychizagadnień11.
Weźmyjednakitopoduwagę,żeniecodalej,wtymsamymtekście,
Brzozowskiwyłożył:
Samotowyliczeniezagadnieńwyjaśnia,żeoniczymtuinnymbyć
mowyniemoże,jaktylkoozaznaczeniunajważniejszychpunktów
iliniiwytycznych.Inaczejnieartykułbytobyłaniszkic,leczgrube
dzieło12.
Wynikaztego,żeStanisławBrzozowski-człowiekniezwykleoczy-
tany-razporazzapewnestykającsięwpismachzachodnichautorów
zterminemnesej”,włączyłgodoswegosłownika.Wynikaitojeszcze,że
zdawałsobiesprawęznieostatecznościswoichwywodówifragmenta-
rycznegocharakterutekstów,wktórychkomentowałcudzedziełaidawał
wyrazwłasnymprzekonaniom.Wymienionecechysąwłaściwetakżedla
dyskursueseistycznego.Zdarzasięmyślicielowijednakzrazuprzeciw-
stawićszkicowąformęswojegotekstukonstruktowizwanemuprzezeń
nesejemdoskonałymartystycznie”-jaktomiałomiejscewcytowanejtu
Sztuceispołeczeństwie,bypotemokreślićjąmianemartykułu,rozprawy,
eseju.Nazewnictwoikategoryzowanieteoretycznoliterackieniestanowiło
obszaruszczególnychzainteresowańautoraIdeii-nieujmującmuzasług
-trzebamiećtegoświadomość.
Kolejnareprezentantkawspółczesnejnkrakowskiejszkołyesejoznaw-
czej”-RomaSendyka-odwoławszysiędoZawadzkiego,stwierdzanawet,
żeBrzozowskiposługiwałsięniejednolitymobrazemkategoriinesej”
iwykazywałdoniejwielceambiwalentnystosunek.Toprawda.Mimotej
konstatacjibadaczkapodejmujetroppoprzednikówioznajmia:
Pierwszoplanowąpostaciąprocesuwkraczaniaesejuwtkankęlite-
raturypolskiejpozostajenatomiastbezwątpieniaStanisławBrzozow-
11Ibidem,s.206.
12S.Brzozowski:Sztukaispołeczeństwo.W:Idem:Esejeistudiaś,T.1,s.99.
25
