Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Otytuleksiążki
Wróćmywtymmiejscudowyjaśnianiatytułu.Mimowielościteks-
tówdotyczącycheseistykistatusgenologiczny,anawetontologicznyeseju
pozostajeniedookreślony.Czywolnowięcmówićonauce,którejprzed-
miotjesttaknieprecyzyjniewskazywany?Jednakzapasjonującezjawisko
uchodzićmożepublikowaniekolejnychmonografiitwórczościeseistycz-
nych,jakimonografiiliteratury-nazwijmyjąnarazie-nokołoesistycz-
nej”.Wieluwspółczesnychbadaczyliteratury,wciążcorazmłodszych,
chętniepisujezarównookonkretnychesejach,jakioesejujakotakim.
(Taksiążkarównieżbędziereprezentowałapodobnąklasęzjawisk).Wszy-
scyonistarająsięwpisaćesejwjakiśsystempojęciowy,wjakąśmetodo-
logięiwjejramachustalićówdyskusyjnyprzedmiotnauki.Samezaś
esejecechujewyjątkowaelastyczność:złatwościąpoddająsiębadawczej
iinterpretacyjnejnzdradzie”.
nMierzeniesięzesejem”oznaczaćmasprawdzanieiporównywaniejego
teorii.Aletoniewszystko.Przyjmującoptymistycznezałożenie,żeudaje
sięzdefiniowaćesej,awięciustalićjakiśjegowzorzec,możnaprzyjrzeć
sięrównieżgranicomnesejotwórstwa”;czyli-wychodzącodarchaicznej
metodynprzymierzania”konkretnegotekstudodanegowzoru,dojśćdo
współczesnejrefleksjidotyczącejrozpowszechnianiasięesejujakoformy
ijakonazwy.Wartobowiempodkreślić,żekarierasłowanesej”wpol-
szczyźniewiążesięzlicznyminieporozumieniamiinadużyciami.
Gdypozostawisięnaboku,niedlawszystkichprzecieżinteresujące,
rozważaniateoretycznoliterackie,tookażesię,żewposzczególnych
narodowychhistoriachliteratureseistamibywaliznakomicipisarze-
znaniiuznawani.Uwagatadotyczyteżoczywiściepolskiejliteratury.
Pozostawioneprzezowycheseistówtekstysąnieustającoczytane,bo
stanowiążywyskładnikliterackiejtradycji,źródłoinspiracjiipunkt
odniesienia.Bywająprzedmiotemniejednorazowejlektury,alestałej
fascynacji.Wzetknięciusięzutworamiuznawanymizaarcydzielne,
tytułowenmierzeniesięzesejem”znaczyćbędziemetaforycznie:moco-
wanie,zmaganiesięzintelektualnąiartystycznąpropozycjąeseisty,
wobecktórejczytelnikniemożepozostaćobojętnym,albowiemwymaga
onapodjęciadialogu.
Szerokopojętepiśmiennictwodotycząceneseistykiwogóle”stanowi
niezmiernierozległyobszar.Corazczęściejchybauświadamiajątosobie
