Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Rozdziałi.Rosyjskapowieśćsensacyjno-kryminalna…
zktórychchętnieczerpaliautorzygatunkówsensacyjnychikryminalnych
początkuXXwieku
52
.Takibohaterświetnieodpowiadałrosyjskiejpotrzebie
posiadaniawłasnegomitu,narodowegowzorcapozytywnego.Putilinjako
bohaterpojawiałsięnakartachwielupowieści,komiksówibroszur.Reklamo-
wanogobądźjakorosyjskiegoNataPinkertona53,bądźrodzimegoSherlocka
Holmesa.NajwiększąpopularnościącieszyłysięopowiadaniaoPutilinieau-
torstwaMichaiłaSzewlakowa
54
orazRomanaAntropowa,którypodpseudo-
nimemRomanDobryjopublikowałczterdzieściosiemutworówtworzących
cyklGeniuszrosyjskiegowywiaduśledczegoI.D.Putilin(Генийрусскогосыска
И.Д.Путилин,1908-1909).WedlesłówJelenyorazNadieżdyIwanickich,
seriedetektywistyczneAntropowacieszyłysięwpierwszymdziesięcioleciu
XXwiekuogromnąpoczytnością55.
Niemniejjednakograniczenia,jakieprzyniosłowprowadzeniecenzuryde-
kretemz28października1917roku56,skuteczniewpłynęłynarozwójgatunku
kryminałuwZwiązkuSowieckim,doprowadzającdopowstaniaspecyficznejjego
odmiany–czerwonegokryminału
57
.Stałsięonpróbąstworzeniasowieckiej
powieścisensacyjnejstojącejwopozycjidokryminałunburżuazyjnego”oraz
parodiującejjegowzorce.Wroku1924ukazałasięwydanapodpseudonimem
DżimmDollarpowieśćMariettySzaginianMess-Mend(Месс-Менд),którąpoprze-
52
Pomimowpływupóźniejszejczerwonejcenzurybohaterównieodszedłwniepamięć,
abliskostolatpóźniejzostałprzywróconyrosyjskiejliteraturzepopularnejprzezpisarza
LeonidaJózefowicza,któryuczyniłgobohateremswegocyklukryminałówretro.Nafali
popularnościksiążektegopisarzaw2006r.wformieksiążkiaudioukazałysięopowiadania
zpoczątkuwiekuXX,uzupełnioneprzezwydawcęowspomnieniahistorycznegoPutilina.Zob.
RussianAudiobooks,[on-line:]www.russianaudiobooks.com/ru/review.aspx–20I2007.
OtwórczościLeonidaJózefowiczaorazcykluwykorzystującympostaćPutilinazob.Русская
прозаконцаХХвека,ред.Т
.М.Колядич,Москва2005,s.152-162.
53
Zob.В.Березин,ОтУнгернадоПутилина,nHезависимаягазета”
,[on-line:]www.ng.ru/
culture/2001-05-30/7-ungern.html–20I2007.
54W2009r.petersburskiewydawnictwoAzbuka(Азбука)wseriiDziedzictwo(Наследие)
wydałoksiążkęMichaiłaSzewlakowaFatalnyzbiegokoliczności.Namotywachopowiadań
I.D.Putilina(Роковоесовпадение.ПорассказамИ.Д.Путилина).
55
Zob.E.Иваницкая,H.Иваницкая,Конторакривыхзеркал?,nЗнамя”2004,№6,
[on-line:]http://magazines.russ.ru/znamia/2004/6/ii12-pr.html–20I2007.
56
DekretnOpublikacjach”(nОпечати”)doprowadziłdozamknięciawszystkichnburżua-
zyjnych”gazetorazoczyszczeniabibliotekzwydańnszkodliwych”
.Zob.Т
.Горяева,op.cit.,
s.168;T
.Nasierowski,IwanPietrowiczPawłow.Naukasowieckawokowachstalinizmu,
Warszawa2002,s.55.
57Zob.Р
.Hудельман,op.cit.OczerwonymkryminalewspominajątakżeWojciechKajtoch
wrozprawiepoświęconejbraciomStrugackim,przyporządkowującgodoniskocenionego
przezówczesnąkrytykęnurturozrywkowego,orazMariaCzerniakwczęściswejpracy,
poświęconejewolucjigatunkupowieściawanturniczejlat20.XXw.ikierunkomrozwoju
rosyjskiejliteraturymasowej.Zob.:W.Kajtoch,BraciaStrugaccy…,s.22;М.А.Черняк,
Феноменмассовой…,s.85-86,88.
