Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
dotrzeciegowydaniadzieła
StanisławaSmolkiMieszkoStaryijegowiek
DziełoStanisławaSmolkiprawie130latposwympierwszymwydaniu
-rozprawaoPolscewczasachMieszkaStarego-nadalfascynujemi-
łośnikówhistoriimimożenarosłajużpokaźnaliteratura.Tenfenomen
popularnościtkwiwliterackimprzedstawieniudziejów,malującymsło-
wamiobrazPolskiMieszkowej,atymsamympobudzającyabstrakcyj-
newyobrażenieoprzeszłościpaństwapolskiegowumysłachludzkich.
AprzecieżAutormonografiioMieszkuStarymwchwilijegoukazania
siędrukiemliczyłsobiezaledwie26lat.Jakżedalekodzisiejszaliteratu-
rahistorycznaodbiegłaodliterackościnarzecztrzymaniasiękonkretu,
dowodzeniaszczegółami,jednakczęstobeznakreśleniawizjicałości
wrazjejcharakteremiduchem.
TenliterackicharakterdziełahistorycznegowwiekuXIXbyłnie-
malżepowszechny-byłownimwidocznezaangażowanieemocjonal-
neautorówwopisywanyobrazhistoryczny.Byłytoczęstodzieławyra-
żająceosobistystosunekautorówdoopisywanejmaterii,wktórych
widoczneiniemaltakważnejakpatriotyzmbyłoszczególneposzano-
waniedlasprawzwiązanychzwyznaniem.Byłtoswoistyrodzajsubiek-
tywizmu,jakiwpoczątkuXXwiekuzrujnowałkarieręTadeuszaWoj-
ciechowskiego,któryośmieliłsięwswychSzkicachzXIwiekunaruszyć,
symbolicznądlanarodupolskiegoiKościoła,postaćświętegoStanisła-
wazeSzczepanowa1.Dzisiejszedziełahistorycznenieoddająstanudu-
chaichautorów,comaswojedobreigorszestrony,bowiemtekstysą
bardziejrzeczoweikonkretne,jednakbrakwnichliterackości.
Zdusząnaramieniuprzystępujęwięcdokolejnejprezentacjitego
arcydziełaXIX-wiecznejhistoriografiimającświadomość,żepoprzed-
1SzerzejotymA.Gieysztorwewstępiedo:T.Wojciechowski,Szkicehisto-
rycznejedenastegowieku,wyd.III,Warszawa1951,s.5-20.
