Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
11
•
Filmy
Disneya
na
przedwojennych
ekranach
Filmynapoczątkuwyświetlanowdużychkinachpremierowych,nakońcu
zaśprzepisywanonataśmę16mm,akopiewłączanodorepertuarukinob-
woźnych2.Kreskówkipełniłynaogółfunkcjędodatkudopełnometrażowego
pokazu,aleczasemłączonojewcyklestanowiącecałyseans(naprzykład
w1934rokuwwarszawskimkinieHPan”wyświetlanocyklpodtytułemRa-
dosnagodzina,składającysięzsiedmiufilmów)3.Ponadtokomiksyoprzy-
godachMyszkiMikiijegokompanówdrukowanowkilkuczasopismach.Pu-
blikowanopowieściiwiersze.Wystarczywziąćdorękijakikolwiekrocznik
przedwojennejprasy,bytrafićnaśladDisneyowskichfilmów.Miłośnicy
amerykańskichkreskówekniewywodzilisiętylkozniższychgrupspołecz-
nych.Wielureprezentantówkulturywysokiej,takichjakAntoniSłonimski,
BrunoSchulz,KarolIrzykowskiczyStanisławIgnacyWitkiewicz,otwarcie
przyznawałosiędofascynacjikinemanimowanym.PrzykładowoWitkacy,
jakpisaławewspomnieniachjegożona,Hbyłwielkimadmiratoremkina”,
ajeślichodziorepertuar,Hszczególnie[lubił]rysunkowefilmyDisneya”4.
ZkoleiSchulz–jakpisałJerzyFicowski–darzyłkreskówkiDisneyaHentuzjas-
tycznymzainteresowaniem”,przypisującimHprzełomoweznaczenie”5.
Zatemkażdy,ktochoćtrochęinteresowałsięwówczasXmuzą,musiał
znaćMikiego,psaPluto,KaczoraDonalda,trzyświnkiisiedmiukrasno-
ludków.Tenjedenfaktniepodlegadyskusji.Całaresztaokazujesiębar-
dziejskomplikowana,albowiemanimacjeDisneyaodegraływpolskim
dwudziestoleciumiędzywojennymważną,aleniejednoznacznąrolę.Dla
większościwidzów,jakrównieżkrytykówczypedagogów,stanowiłypierw-
szykontaktzanimacją–sztuką,któranaprzestrzenidekadyprzeszłare-
wolucyjnezmiany:odHżywejkarykatury”donowegojęzykaartystycznego.
Disneyowskiekreskówkiikomiksyniebyłytylkorozrywkądlamas,aletak-
żepapierkiemlakmusowym,zapomocąktóregoocenianorozmaitezjawi-
skawkulturzemasowejiwysokiej,począwszyodsztukidladzieci,przez
filmdźwiękowyitrójwymiarowyorazkinonarodowe,askończywszyna
eksperymentachawangardy.Byłyponadtowyzwaniemteoretycznym,gdyż
nieprzypominałyniczego,coznanowówczaszekranówkin.DziękiDis-
