Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
wstęp
zposaciKopernikazarównopreteksdodyskusjipolitycznej,wy-
znaniowejikulturowej,jakiważnyargumentnarzecztwierdzeń
bronionycwtycpolemikac.
wliściepisanymwkwietniu1738r.donasępcytronuPrus
wolternazywałFryderykanksięciemkopernikańskim”
.Tymsa-
mymposłużyłsięnazwiskiemasronomawdwóccelac:popierw-
sze,abypodkreślićposępowe,oświeceniowepoglądyniemieciego
księcia,apodrugie,abyzademonsrowaćjegopolitycznedążeniedo
objęciapanowaniawprowincjaczwiązanyczwybitnymuczonym.
KilkalatwcześniejpoczmisrzirajcatoruńskijakubKazimierz
rubinkowskiprzeprowadziłrenowacjęjedynegoepitafiumkoper-
nikańskiego.wswoimprojekciedążyłdopowiązaniaKopernika
zkatolicimrodowodemkościołaśw.jana,cowpisywałosięwszer-
szyplanodzyskiwaniakatolicicświątyńzrąkprotesancicpo
tumulcie1724r.
Tedwaprzypadkiukazująpotencjałpamięcikopernikańskiej
wXVIIIsuleciu.Kopernikaprzywoływanonietylkopodczasdys-
kusjiokosmologii,mecaniceniebaczyheliocentrycznymukładzie
świata,lecztakżewsytuacjacmniejoczywisyc.
wrodzinnymToruniusałsięonjednązosobliwościmiasa,
wymienianąoboktabliczekwoskowyc,mydłaczypierników,ale
jednocześniebyłprzedmiotemdumyzarównoprotesantów,jakika-
tolików.wybitnymatematykpojawiałsięjakojedynycybakatolik
nakartackompendiówtoruńskicuczonyc,nauczycieliirekto-
rów,przygotowywanycprzezprofesorówmiejscowegoGimnazjum
akademiciego.Potoruńskimtumulcie1724r.miałondowodzić
katoliciegorodowodumiasa,sającobokwielkicmisrzówkrzy-
żacicipocodzącyczToruniabiskupówwarmińskic.
weFromborku-mimodwóctablicupamiętniającycgowka-
tedrzejakosławnegomatematykainnaszegokanonika”-najwięk-
szewrażenienapodróżnikacrobiłatrzeciatablica,umieszczona
nawieżywodociągowej.Najsilniejbowiemodcisnęłasiętampa-
mięćojegorzekomycdokonaniackonsruktorskic,wybudowa-
niusieciwodociągowejpozwalającejtranlortowaćwodęnawzgó-
