Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
MagdalenaMarkiewicz
WanalizieszczególnąuwagęzwrócononasytuacjęPolskinatleinnych
krajów.
Istotaimiarydobrobytu
Dobrobytwujęciuekonomicznympostrzeganyjestjakostanzaspokojenia
materialnychiduchowychpotrzebjednostkiispołeczeństwa,ajednocześnie
jakoczynnikwyzwalającypoczuciesamorealizacji,umożliwiającyosiągnię-
cieszczęściaikształtującypostawyestetycznejednostekwobecotaczającejje
rzeczywistości.Dobrobytwartościowaćmożnazarównowkategoriachetycz-
nych,jakiekonomicznych.Współczesnepodejściedodefiniowaniadobro-
bytuwywodzisięzteoriiutylitaryzmu,stwierdzającej,iżczłowiekjestistotą
racjonalną,dążącądoosiągnięciaszczęściawoparciuorozumneprzemyśle-
niadotyczącezyskówistratjakokonsekwencjiokreślonegodziałania.Nate-
oriiutylitaryzmubazowałakoncepcjamaksymalizacjiszczęściadlajaknaj-
większejliczbyosób,będącanormądobrobytuspołecznego(Kot,1995,
s.11-18).Koncepcjatabyłapodstawąteoretycznąpojmowaniadobrobytu
wekonomiineoklasycznej,podczasgdyklasycyekonomiiutożsamialiwzrost
dobrobytuzewzrostemproduktunarodowego.
Współcześniestosowanychjestwielemiardobrobytu,gdyżsamopojęcie
jestwielowymiaroweiobejmujewięcejaspektówniżujęcieściślematerialne.
Jednąznajważniejszych,obiektywnychekonomicznychmiardobrobytuspo-
łecznegojestwartośćdochodunarodowegobruttowprzeliczeniuna1miesz-
kańca(PKBpercapita).Miaratabyławielokrotniekrytykowanazewzględu
naproblemypomiaru,zasadypodziału,efektyzewnętrznegowzrostu,kierun-
kiinwestycjibezpośrednichiportfelowychczyzabezpieczeniaspołecznego.
Jestonajednakpodstawądlaporównańmiędzynarodowychstosowanych
przezOECD(OrganisationforEconomicCo-operationandDevelopment)oraz
wieluinnychorganizacjiiinstytucjimiędzynarodowych.
Wceluudoskonaleniametodpomiarudobrobytustworzonorównieżsys-
temwskaźnikówspołecznychmierzącychzużycieproduktunarodowegona
podstawiewagdlakryteriówzwiązanychzprzeciętnymzaspokajaniemludz-
kichpotrzebwzakresiepodstawegzystencjiorazwymagańrosnącychwmia-
ręwzrostupoziomudobrobytu.Dotakichwskaźnikówzaliczonozatemsto-
pieńzaspokojeniapotrzebwzakresie:wyżywienia,odzieży,mieszkania,
służbyzdrowia,nauki,wypoczynku,bezpieczeństwaorazjakościotoczenia.
Jakośćżyciaspołecznego,będącamiarądobrobytu,byłaokreślonazapomocą
wskaźnikaskonstruowanegonapodstawieśrednichważonychmiarzaspo-
kajaniaposzczególnychpotrzeb.Jednakżesystemwskaźnikówspołecznych
równieżbyłwielokrotniekrytykowany,gdyżnieróżnicowałpoziomużycia
wspołeczeństwachoniejednorodnymprzekrojusocjalnym.
Wprowadzonowięcwskaźnikzróżnicowaniadochodowegospołeczeń-
stwa,czyliwspółczynnikGiniego.Jestonmiarąnierównościrozkładudocho-
