Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NaukowcyzUniwersytetuRockefellerawUSArównieżposłużylisięlizynąfago-
wą,wtymprzypadkudowykrywaniabakteriiBacillusanthracisileczeniawywołanej
przezniąchorobyzwanejwąglikiem.Bakteriewąglikamogąbyćużytejakobrońbiolo-
giczna,dlategoteżprowadzonesąintensywniebadanianaduzyskaniemskutecznego
leku.Coprawda,dostępnesąszczepionkistosowaneprofilaktycznie,którezawierają
zabitebakterielubantygenyotoczkowe,aleniestetywywołująonewieleefektów
ubocznychipowikłańposzczepiennych.Kłopotliwejestrównieżsamoszczepienie,
ponieważnależyjewykonać6-krotniewciągu18miesięcy.Wraziezachorowaniasto-
sujesięterapięantybiotykową,którachroniorganizmprzedzakażeniemogólnoustro-
jowym,lecznieprowadzidocałkowitejeliminacjiczynnikaetiologicznego.Jaksię
okazało,lizynawyizolowanazfagów,PlyG(ang.phagelysingamma),wykazaławysoką
skutecznośćwzabijaniukomórekwegetatywnychwąglika.Ponadto,enzymtenwkom-
binacjizL-alaniną,czynnikiemhamującymkiełkowanieformprzetrwalnychBacillus
anthracis,zabijarównieżprzetrwalnikiwąglika.Po5-minutowejekspozycjiprzetrwal-
nikównadziałanieL-alaninyi5-minutowejnadziałaniePlyGzniszczonychzostało
prawie100%tychbakterii.
102030Szczepionki
Celemszczepieniajestprzygotowanieorganizmudoobronyprzedmikroorganizmami
chorobotwórczymi.Szczepionkąnazywamypreparatbiologiczny,którypobudzaodpo-
wiedźkomórkowąihumoralnąorganizmuorazprowadzidowytworzeniaswoistych
przeciwciałskierowanychprzeciwokreślonemupatogenowi.Wprzypadkuchorób
wirusowychantygenamisąnajczęściejbiałkakapsydulubotoczkiwirusów,itoone
odpowiadajązawytwarzanieprzeciwciałwzainfekowanymorganizmie.Wprowadzenie
szczepieńzużyciemtakichantygenówumożliwiakontrolęnadwielomachorobami
wirusowymi,aczasempozwalaskuteczniezapobiegaćchorobomwirusowymiczęsto
całkowiciewyeliminowaćzachorowania,takjakwprzypadkuwirusaospy.Kosztużycia
szczepionkijestdużoniższyniżewentualnekosztyleczeniachoroby,aosiąganaskute-
cznośćdziałaniasięgawwiększościprzypadków100%.
Najbardziejpopularnesądwarodzajeszczepionek:inaktywowaneiatenuowane
(tab.VI-1.3).Szczepionkiinaktywowanetworzysięzcałychcząstekwirusowych,trak-
towanychzwiązkamichemicznymilubzcząstekpoddanychdziałaniuczynnikówfizycz-
nych,wcelupozbawieniawłaściwościchorobotwórczych,alezzachowaniemwłaściwo-
ściantygenowych.Przykłademszczepionekinaktywowanychsąobecniedostępne
szczepionkiprzeciwwściekliźnie,kleszczowemuzapaleniumózgu,czypoliomyelitis
(chorobaHeinego–Medina).Szczepionkiatenuowanezawierająrównieżcałecząstki
wirusowe,aleosłabione,najczęściejprzezdelecjegenówodpowiedzialnychzachoro-
botwórczośćwirusów,np.szczepionkaprzeciwodrzeiróżyczce.Zaletąatenuowanych
szczepionekjestmożliwośćpodawaniamałejdawkiwirusówiwysokastymulacjaukła-
duodpornościowego,wynikającazzachowaniazdolnościwirusadonamnażaniasię.
Znajomośćmetodbiologiimolekularnejprzyczyniłasiędoprodukcjiszczepionek
podjednostkowych,zawierającychjedynienajbardziejimmunogenneantygeny,czyli
wspomnianebiałkaotoczkiwirusa(tab.VI-1.3).
16
