Mikrokosmos "człowieka poczciwego" według Mikołaja Reja . Studia z antropologii kultury szlachty polskiej XVI w.

Anna Odrzywolska-Kidawa

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7455-490-9

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

Rok wydania:

2016

Liczba stron:

618

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Odrzywolska-Kidawa, Anna. Mikrokosmos "człowieka poczciwego" według Mikołaja Reja . Studia z antropologii kultury szlachty polskiej XVI w.. Red. . Częstochowa: Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie, 2016, 618 s. ISBN 978-83-7455-490-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Odrzywolska-Kidawa, A.

T1 Mikrokosmos "człowieka poczciwego" według Mikołaja Reja . Studia z antropologii kultury szlachty polskiej XVI w.

PB Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

PP Częstochowa

YR 2016

SN 978-83-7455-490-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 204757, author = "Odrzywolska-Kidawa, Anna", editor = "", title = "Mikrokosmos "człowieka poczciwego" według Mikołaja Reja . Studia z antropologii kultury szlachty polskiej XVI w.", publisher = "Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie", year = "2016", address = "Częstochowa", isbn = "978-83-7455-490-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Odrzywolska-Kidawa, Anna

ED -

TI - Mikrokosmos "człowieka poczciwego" według Mikołaja Reja . Studia z antropologii kultury szlachty polskiej XVI w.

PB - Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

CY - Częstochowa

PY - 2016

SN - 978-83-7455-490-9

ER -

Netografia (standard APA):

Odrzywolska-Kidawa, Anna. Mikrokosmos "człowieka poczciwego" według Mikołaja Reja . Studia z antropologii kultury szlachty polskiej XVI w. [baza danych online] Częstochowa: Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie, 2016 [dostęp: 03 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/mikrokosmos-czlowieka-poczciwego-wedlug-mikolaja-reja--studia-z-anna-odrzywolska-kidawa-204757.

Mikołaj Rej

SPIS TREŚCI WSTĘP 1. Uzasadnienie podjęcia tematu ............................................................. 13 2. Przedmiot badań ................................................................................... 21 3. Cel pracy i problemy ba...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7455-490-9

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

Rok wydania:

2016

Liczba stron:

618

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

WSTĘP1. Uzasadnienie podjęcia tematu13
2. Przedmiot badań21
3. Cel pracy i problemy badawcze24
4. Konstrukcja pracy26
5. Metody badawcze29
6. Podstawa źródłowa34
CZĘŚĆ PIERWSZA„SZPETNA CHOROBA”. CHOROBY „CZŁOWIEKA POCZCIWEGO” I ICH LECZENIE1. Wprowadzenie39
2. „Cztery wilgotności w człowieku”.Teoria czterech temperament�w43
3. „Anoś już pewien zdrowia, boć go wszyscy życzą”.Profilaktyka zdrowotna52
4. „Przyjmij to jako dopust boży”.Choroba jako konsekwencja ingerencji Boga61
5. „Przygody cielesne”. Inne przyczyny zapadania na choroby65
6. „Rozliczność potraw czyni rozliczność wrzodów”.Konsekwencje braku umiaru w jedzeniu i piciu72
7. „Grube potrawy jedzą, ale tylko do sytości”.Dobór produktów żywnościowych78
8. „Jednego guzy a bliska franca frasuje”.Przyczyny i objawy syfilisu81
9. „Flegma w piersiach skrzypi”.Kłopoty z układem oddechowym i inne dolegliwości88
10. „Azaż nie widamy rąk, nóg połamanych?”.Złamania kończyn i inne defekty ciała93
11. „Frasunk a kłopoty”.Sposoby leczenia przypadłości o etiologii psychicznej96
12. „Każdej chorobie wczas zabiegaj”.Pierwsze objawy chorobowe ciała i duszy100
13. „Doktor będzie pulsu macał”.Metody badania chorego i diagnozowania choroby102
14. „Dwa palce sobie w gębę tka”.Wymioty i purganse jako metoda lecznicza105
15. „Syropki wdzięczne”. Uniwersalne leki110
16. „Z nadobnych ziółek przysmaki”.Rola ziół w życiu codziennym114
17. „Leda ziółkiem snadnie zagoić”. Zioła w lecznictwie i w kuchni120
18. „Lekarstwa a agaryku potrzeba”. Leki łagodzące i gryzące131
19. „I dziwne lekarstwa, i z dziwnymi przezwiski”.Łacińskie nazwy leków134
20. Znaczenie „aptekarzów i inszych do tak wielkich zbytkówrozlicznych rzemięśników”140
21. „To najlepszy doktor, co się sam uleczy”.Rola lekarzy w procesie leczenia144
22. „Owi srodzy barwirze, jako katowie”. Lekarze niższej kategorii152
23. Wnioski159
CZĘŚĆ DRUGA„ZDROWE A CHĘDOGIE JEDŁO PODAĆ”. POŻYWIENIE „CZŁOWIEKA POCZCIWEGO”1. Wprowadzenie165
2. Badania nad historią pożywienia170
3. Książki kucharskie w Europie175
4. Pierwsza polska książka kucharska178
5. „Izaż nie lepsza piękna a poczciwa biesiada niżli wszeteczna,sromotna a wstydliwa?”. Typologia biesiad180
6. „Koszt a rozliczność potraw wymyślnych”. Wydatki ponoszonena organizowanie biesiad i na wykwintne jedzenie188
7. „Biada wam, których brzuch Bogiem jest”. Grzech obżarstwa191
8. „Pijany ku bestyjej podobien”. Ocena pijaństwa198
9. „Leżał na ziemi, nie jadł ani pił”.Spożywanie jedzenia a stan emocjonalny człowieka208
10. „Już wszytkim równo nalewaj”.Stratyfikacja społeczna a sfera jedzenia212
11. „Sprośne a brzydkie sprawy i obyczaje ludzkie”.Kultura jedzenia i picia215
12. „Łyżeczka, miseczka nadobnie uchędożona”. Zastawa stołowa220
13. „Potrawa w pośrzodku za dyjabła stoi”.Wykwintne potrawy i wymyślne kształty dań234
14. „Pieczenia wieprzowa dopieka, cietrzew w rosołku,a kapłon tłusty z kloskami dowiera”. Potrawy mięsne241
15. „Bo i rosołek barzo smaczny”. Obecność zup w jadłospisie253
16. „Karasi, karpi, okuni i szczuczek sobie nałowić”.Ryby i potrawy rybne257
17. „Nie będą się mogli nigdy nasycić chleba swego”.Produkty mączne w jadłospisie264
18. „Ano młode masłka, syreczki nastaną, jajka świeże”.Nabiał w diecie i inne dodatki272
19. „Rydzyków nasolić, grzybków nasuszyć”. Grzyby275
20. „Kapusty, rzepy, pasternaki, piotruszki i ine rzeczy”.Warzywa i ich przetwory277
21. „Anoć niosą jabłuszka, gruszeczki, wisneczki, śliweczki”.Owoce i owocowe dania284
22. „Przysmaki do potraw”. Przyprawy korzenne i inne290
23. „Bijanka z marcepanem”. Desery, torty, słodycze308
24. „Pragnącemu wodę jaką”. Kulturowe znaczenie wody312
25. „Cebrem piwo piją”. Spożycie piwa319
26. „Bo już musi być wino”. Kultura picia wina328
27. „Pół garnca gorzałki w gardło”.Produkcja i spożycie innych napojów alkoholowych343
28. „Przysmak do chuci – przegłodzenie”. Diety, posty i głód355
29. „Wiele jadał i pijał”.Upodobania smakowe i zwyczaje żywieniowe Mikołaja Reja366
30. Wnioski370
CZĘŚĆ TRZECIA„BRUDU TROCHĘ ZMYJESZ Z CIAŁA”. HIGIENA I ESTETYKA ŻYCIA CODZIENNEGO1. Wprowadzenie381
2. „Umyj szłapy, boć na nich błota pełno wszędy”.Kąpiele całego ciała387
3. „Przyszedł po wielkim upracowaniu do jakiej piękneja woniającej łaźniej”. Kąpiele w łaźni398
4. „Sobie w rękaw wody naleje”. Troska o czystość rąk407
5. „Paznogcie obrzezujesz”. Higiena paznokci413
6. „Włosy z głowy i z brody ostrzygasz”.Higiena włosów i skóry głowy417
7. „A gnidy pod kołnierzem siedzą we trzy rzędy”. Wszy i ludzie424
8. „Wonia nie cudna zalatuje”.Nieprzyjemne doznania zapachowe433
9. „Owe wdzięczne wonności z gęby, z nosa cuchną”.Higiena jamy ustnej442
10. „Nie pomogą mu nic perfumy: przedsię będzie śmierdziałjako kozieł”. Stosunek do perfum447
11. „Chłop, co srał za dębem”. Załatwianie potrzeb fizjologicznych453
12. „Do wychodu już go potym wetkał!”.Miejsca przeznaczone do załatwiania potrzeb naturalnych464
13. „Zadkiem barziej trzasnąć”. Puszczanie wiatrów470
14. „Na brzuch sobie pluje”. Spluwanie i smarkanie475
15. „Brudne koszulki zejmują”. Schludny ubiór479
16. „Siedzi między okopciałemi ścianami”. Czystość pomieszczeń483
17. „Polezie do śmierdzącej pierzyny”.Utrzymywanie w czystości bielizny pościelowej488
18. „Próżno kąpiesz z wierzchu ciało, Jeśli wewnątrz co przywrzało”.Higiena ciała a brud duszy. Oczyszczenie duchowe490
19. „A natrzy się, jako gorzałką a oliwą a mydełkiem”.Przybory toaletowe. Zabiegi kosmetyczne497
20. Wnioski502
ZAKOŃCZENIE507
BIBLIOGRAFIA517
SPIS ILUSTRACJI565
INDEKS NAZWISK569