Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iwtejprzestrzeniMiłoszspotykaswegopatrona,sytuującgo
wkontekściemistyków,takichjakBlake,SwedenborgczyOscar
Miłosz.
OdpoczątkulatsiedemdziesiątychMiłoszzaczynabowiem
traktowaćMickiewiczajakojednegozważnychprzewodników
duchowych,atakżepostrzegaćgojakopoetęreligijnego,mocno
nieortodoksyjnego.Miłoszsamtakimpoetąreligijnym(wszerokim
znaczeniu)corazbardziejsięstaje–jakoautorcykluZdań(z1982
roku),Nieobjętejziemi(1984?),To(2000)czyDrugiejprzestrzeni(2002)
–abezpośredniątradycjędlajegoposzukiwańduchowychoraz
formalnychstanowipoezjaautoraZdańiuwag.Mickiewiczistnieje
dlaMiłoszaniejakowieszcz,leczjakoczytelnikitłumacztekstów
ezoterycznych,któregosposóbmówieniaosprawachostatecznych
wyznaczawzórdonaśladowania.Jegonaczelnązasadęstanowi
pisanieszyfrem,zakładająceobrazpoetyjakowtajemniczonego,
kontemplującegotajemnicę.Dziewiętnastowiecznygeniuszjestza-
temdlaMiłoszamistrzemjęzykaimistrzemrefleksji,którychpro-
stotaiklarownośćskrywagłębięrozmaitychkomplikacji.
MiłoszpodejmujeMickiewiczowskiedylematy,sytuującjewdwu-
dziestowiecznymkontekście.Wśródnichjednymznajważniejszych
jestproblemrozdźwiękumiędzyrozumemiwiarą,prowadzący
zjednejstronydoerozjiwyobraźnichrześcijańskiej(wktórejobro-
niestajeMiłosz),azdrugiej–dodegeneracji„naukibezbożnych”,
oderwanejodświatawartości.
MimojednakiżautorTraktatuteologicznegodiagnozujesytuację
śródziemnomorskiejcywilizacjipodobniejakjegowielkipoprzed-
nik,tozajmujewobecniejdiametralnieinnąpostawę.Wyjściedo-
strzeganiewprzeciwstawianiunaszejsubiektywnościświaturze-
komoobiektywnychpraw(jakczyniłtoMickiewicz),leczw
zupełnieinnymodnarzucanegoprzezosiemnastowiecznąnaukę
obrazieczłowiekaiświata.
Miłoszprzypomina,żesprzecznośćmiędzyświatopoglądem
religijnyminaukowymjestfaząhistoryczną,trwającąmniejwięcej
odwiekuXVIpoXX,aaliansreligiiinauki,możliwywprzyszłości,
zostałjużkiedyśzrealizowanyprzezalchemię.AutorDrugiejprze-
strzeni,przedstawiającMickiewiczajakoduchowegodziedzica
∼14∼
