Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
PiotrStawiński
(islamjestjeden,alemuzułmanówjestwielu)”
43
.Stądbiorąsięróżnice,
którychprzykłademmogąbyćArabiaSaudyjskaiIndonezja.Iczęstonie
jesttotylkolokalnykolorytdodanydowspólnegokorpusuźródełprawa,
leczpoważnerozbieżnościwichinterpretacji,anawetstawianielokalnych
zwyczajówponadprawemizmianywjegostosowaniupodwpływemprze-
miantychpierwszych44.
Wieleztego,copostrzeganejestwświeciezewnętrznymjakointe-
gralnaczęśćreligiimuzułmańskiej,niewywodzisiębezpośredniozKo-
ranuisunny,alewynikazobyczajowościilokalnychzwyczajówregionu,
gdziesiętareligiarozwijała.Mamywięckulturowo-językowąspecyfikę
Maghrebu,Turcji,Indii,BałkanówczyCzarnejAfryki.Dodatkowo,ufor-
mowaniesięniezależnychpaństw,doceniającychintegrującąlublegity-
mizującąfunkcjęreligii,prowadzidozjawiska,któremożnanazwaćnna-
cjonalizacją”islamu45.
Wislamieżywejestwcałymokresiejegoistnienia,alesilnezwłaszcza
wczasachnowożytnychwołanieonoczyszczenie”goznaleciałościielemen-
tówniewynikającychzeźródeł.Możnatonazwaćtrendemuniwersalizacji
islamu.Zjednejstronywyrażasiętowsprzeciwiewobectakichpraktyk,jak
kultosób(relikwii),nawiedzaniegrobów,pielgrzymkidomiejscinnychniż
Kaaba,silnychzwłaszczawpobożnościsufickiej.Zdrugiej,postulatystan-
daryzacjipraktyk.Tam,gdzietenproceszachodzidajesięzauważyćodcho
-
dzenieodlokalnych(ludowych)zwyczajówreligijnychnarzecznglobalnej
tożsamościmuzułmańskiej”,opartejnawspólnychwierzeniach,rytuałach
iwzorcachspołecznych.JakzauważaIraM.Lapidus,islamjestdefiniowa-
nywcorazprostszych,abstrakcyjnychsymbolachihasłach,wspólnychdla
43
A.Minhaji,IslamicLawandLocalTraditions.ASocio-HistoricalApproach,Kurnia
KalamSemestaPress,Yogyakarta2008,s.X.
44Tamże,s.XI.Wjurysprudencjimuzułmańskiejpodstawądotegomiałabybyćzasada
maslaha,którapozwalalubzabraniaokreślonychdziałańzewzględunadobropubliczne.Wśród
ortodoksyjnychszkółprawnychtylkoszafi’ickauznajejązpewnymizastrzeżeniami,innemają
swojeodpowiednikiwterminieistihsan,pozwalającymsędziemurozstrzygaćnabazierówności
isprawiedliwości.Szkołamalikickamówioistislah-poszukiwaniurozstrzygnięćwinteresie
wspólnym,dobraogółu.Por.L.W.Adamec,HistoricalDictionaryofIslam,TheScarecrow
Press,Inc.,Plymouth2009,s.163-164,205.
45
F.Dassetto,MuslimsinWesternEurope.SociohistoricalDevelopmentsandTrends,[w:]
S.Tsugitaka(red.),MuslimSocietiesHistoricalandComparativeAspects,RoutledgeCurzon,
London2004,s.142.
