Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
logiczna,bardzoinspirującanawstępnympoziomieanalizy,nie
pozwalajednakdotrzećdoistotyobrazówSłowackiego.Polega
onabowiemnawydobywaniupodobieństwmiędzyrozmaitymi
przedstawieniamimitówtak,abywykazaćichwspólnotę,ale
zarazemeliminujelubumniejszawagęróżnic.Tymczasemwpoezji
Słowackiegoróżnicebywająuderzającowidoczneiistotne.Weźmy
ulubionyobrazpoety–JeruzalemSłoneczną.Wizjaświętego
miastawydajesięcałkowiciezgodnazfigurąNowejJerozolimy,
jakąznamyzApokalipsy…czyinnychtekstówprorockich,obja-
wieńmistyków,przedstawieńpoetówimalarzy.DTrudnoopeł-
niejsząrealizacjęstrukturymitu”–piszeMariaCieśla,cytując
obrazJerozolimyzSamuelaZborowskiego2.Ajednak,Jerozolima
widzianaprzezSłowackiegowyróżniasiępewnymszczegółem:
bramymiastasązamknięte.Czytendrobiazg,swoistywariant
ikonicznegokanonumożnazignorować?Miastootwarteimiasto
zamknięte–mimoobrazowegopodobieństwa–sąprzecieżczymś
innym,mająodmiennysens.Jaki?Towłaśniewymagaodgadnięcia,
truduinterpretacji,hermeneutycznejanalizy.Przytoczmyjeszcze
przykładzpracEliadego.Opisująckosmogonicznemityzwiązane
zcyklicznąodnowąświata,którepokataklizmieniszczącym
Kosmoszapowiadająjegood-tworzenie,rumuńskireligioznawca
zaliczadonichtakżebiblijnąApokalipsęśw.Jana.DRównieżdla
chrześcijan–piszeEliade–najważniejszymiprzejawamieschatonu
sącałkowitaodnowaKosmosuiprzywrócenieRaju”3.Jakouza-
sadnienietezyprzytaczacytatzAp21,1–5:D[…]iujrzałemniebo
noweiziemięnową[…].IrzekłZasiadającynatronie:Otoczynię
wszystkonowe”4.NiezwracajednakEliadeuwaginasubtelną,ale
zarazemradykalnąróżnicęwobecwzorcamitycznego.WNowym
Testamenciebowiemobokgreckiegosłowaneosoznaczającego
Dnowy”,Dmłody”,Dświeży”,pojawiasięwyrazkainos,który
wprawdzietakżeznaczyDnowy”,alewsensieczegoś,cowcześniej
nigdynieistniało,czegoślepszego,doskonalszego,wyższegorzędu.
Iwłaśnietosłowo–kainos–znajdujesięwprzywołanymprzez
EliadegocytaciezApokalipsy…Chrześcijańskieschatonnieoznacza
2
M.Cieśla:MitycznastrukturawyobraźniSłowackiego.Wrocław1979,
s.15.CieślaposługujesiętugłówniemetodąEliadego.
3
M.Eliade:Aspektymitu.Przeł.P.Mrówczyński.Warszawa1998,s.70.
4Ibidem.
~10~
