Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PawełKowal
Piątepokolenie
Chceszzrozumiećpolskąpolitykę,polskieambicjeisentymenty?Jednazdróg
wiedziepoprzezprzemyślenienaszegostosunkudoWschodu.Todlatego,począwszy
od1918roku,każdaepokaniepodległejPolskimiałaswojąmłodąwschodniąmyśl.
Każdepokoleniemawłasnepodejście,własnystyl.NiemamyśleniaoPolscebez
planowania,wjakisposóbmamybyćobecninaWschodzie.
Klasycypolskiejmyślipolitycznej,Ci,którychterazznamyjakodostojnych
mentorówuczącychoWschodziekolejnepokolenia,teżkiedyśzaczynali.Kiedyś
napisaliswójpierwszytekst,częstojeszczezamłodu.Niekażdyznichbyłpewnietak
samoważny,aleprowadziłkukolejnymprzemyśleniom.Nastuleciepolskiej
niepodległości–jużzakilkalat–chciałobysięprzeczytaćpracęopokoleniach
flwschodniaków”–trudnoznaleźćwgłowielepszesłowonaokreślenietychwszystkich,
dlaktórychpolitykanaWschodzieniejestobojętna,którzysąkimświęcejniż
politologami,chłodnoopisującymito,cowidząiukładającymitowschematywtakim
czyinnymparadygmacie.Łączyliiłącząswojepisaniezzaangażowaniem–pracą
edukacyjnączydobroczynną,czynapolugospodarki(rzadziej),zpodróżami,pracami
etnograficznymiiprawiezawszełączątozmyśleniemopolskiminteresiena
Wschodzie.Napisaćtrzebabynietylkooichtwórczości,aleteżjacybyli:czyspędzalize
sobąwolnyczas,jaksiębawili,jakiebyłyichulubionemiejscawWarszawieiinnych
miastach,wjakichpismachpublikowali,ocosięspieraliś
Pierwszyzapewnebyłbyrozdziałotych,którzypostawilipolskąmyślwschodniąpo
1918roku.LeonWasilewski,gdynapisałUkrainaisprawaukraińska,miał38lat.
WłodzimierzBączkowski,gdypisałNiejesteśmyukrainofilami,miał30lat.Adolf
Bocheński,gdyopublikowałPolityczneobliczaasymilacjinarodowej,miał26lat.
Trudnomówićwięcopolskichprometeistachzokresumiędzywojennegojakoo
flpokoleniu”wsensiegeneracyjnym.Rozpiętośćwiekumiędzynimibyłaniemała:
Wasilewskibyłrównoo35latstarszyodBączkowskiego.JanKucharzewskistarszyo30
wiosen,TadeuszHołówkoopołowęmniej.AleStanisławSwianiewicz(ur.1899),
SewerynWysłouch(ur.1900)czyWiktorSukiennicki(ur.1901)byliprawie
rówieśnikami.Możnajednakmówićoniebywałymintelektualnymbogactwietamtej
epokiiwielkiejambicjipokoleniazmiany,pokoleniaodzyskanejniepodległości–
ambicji,którazperspektywyczasuwyglądanaskrojonąponadmiarę.Ipodrugie:
wielkietekstypisaliniejakodoświadczenistarcynapodsumowanieżycia,aleraczej
młodzilubconajwyżejwśrednimwiekuaktywni,pełniplanów.
AkcjadrugiegorozdziałutomuopolskichflintelektualistachodWschodu”działaby
sięgłównienaprzedmieściachParyża.Pojawiłybysięwielkienazwiskaznawców
tematu,ludzikultury,którzynaemigracjiprzechowalidziedzictwopolskiejmyśli
wschodniej:
myśleniao
zasadach
współżyciazsąsiadami,
o
dziedzictwie
I
